Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp tổ chức các trò chơi dân gian trong nhà trường Tiểu học

“Ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c trß ch¬I d©n gian trong tr­êng TiÓu häc”
§Æt VÊn §Ò
 	Nh­ chóng ta ®· biÕt, ch¬i lµ mét nhu cÇu tù nhiªn trong sinh ho¹t h»ng ngµy cña c¸c em thiÕu nhi. §èi víi c¸c em trß ch¬i cã t¸c dông trøc tiÕp ®Õn sù ph¸t triÓn vÒ trÝ tuÖ, vÒ søc khoÎ, thÓ lùc vµ t×nh c¶m cña mçi em. Qua viÖc ch¬i ®· gãp phÇn t¹o bÇu kh«ng khÝ ®oµn kÕt trong tËp thÓ. Trß ch¬i cßn ®ång hoµ c©n b»ng nguån n¨ng l­îng d­ thõa trong c¬ thÓ.
 	Mçi chóng ta ai còng ®· tõng lµ mét ®øa trÎ vµ ®· tõng ch¬i nh÷ng trß ch¬i cña trÎ. Nh÷ng vßng quay cña con quay hay nh÷ng b­íc nh¶y lß cß cña trß ch¬i « ¨n quan, ®uæi b¾t nhau cña trß ch¬i mÌo ®uæi chuét hay rång r¾n lªn m©ytÊt c¶ nh­ mét bøc tranh sinh ®éng cña cuéc sèng. Nh÷ng ®iÖu nh¶y mÒm m¹i, nh÷ng c¸ch diÒu bay nhÌ nhÑ trªn cao nh­ ®­a v¨n ho¸ ViÖt Nam ®Õn kh¾p N¨m Ch©u. 
 Mçi trß ch¬i d©n gian cã mét t¸c dông kh¸c nhau, song nh×n chung qua viÖc ch¬i c¸c trß ch¬i gióp cho c¸c em rÌn luyÖn c¸c ®øc tÝnh quý b¸u nh­: thËt thµ, lÔ phÐp, cÇn cï, dòng c¶m. RÌn luyÖn cho c¸c em kh¶ n¨ng quan s¸t, ph¸n ®o¸n, t¨ng c­êng søc khoÎ,t¹o cho c¸c em sù nhanh nhÑn,m¹nh mÏ,bÒn bØ,khÐo lÐo, tÝnh ph¶n x¹ nhanh. Trß ch¬i d©n gian cßn gi¸o dôc cho c¸c em ý thøc kÜ luËt, tinh thÇn tËp thÓ. §ång thêi trß ch¬i d©n gian cßn gióp cho c¸c em biÕt vËn dông c¸c kÜ n¨ng vµo cuéc sèng hµng ngµy. Th«ng qua c¸c trß ch¬i d©n gian c¸c em sÏ tu©n theo c¸c quy t¾c nhÊt ®Þnh nªn t¹o ra sù b×nh ®¼ng gi÷a nh÷ng ng­êi tham gia trß ch¬i. 
 Trong tr­êng häc, sau nh÷ng giê häc c¨ng th¼ng, giê ra ch¬i c¸c em ®­îc ch¬i c¸c trß ch¬i bæ Ých sÏ t¹o nªn høng thó cho nh÷ng giê häc tiÕp theo ë bËc häc TiÓu häc c¸c em cßn nhá nªn viÖc “häc mµ ch¬i, ch¬i mµ häc” lµ quan ®iÓm ®óng. Trong qu¸ tr×nh h­íng dÉn c¸c trß ch¬i d©n gian cho c¸c em thiÕu nhi cßn phô thuéc vµo kh¶ n¨ng cña ng­êi h­íng dÉn. Chóng ta kh«ng nªn xem tæ chøc c¸c trß ch¬i d©n gian chØ lµ mét gi¶i trÝ ®¬n thuÇn mµ th«ng qua viÖc ch¬i lµ ®Ó gãp phÇn vµo viÖc gi¸o dôc cã hiÖu qu¶, dÔ tiÕp thu vµ gãp phÇn tÝch cùc trong viÖc thùc hiÖn môc tiªu gi¸o dôc trong nhµ tr­êng vµ §éi TNTP Hå ChÝ Minh.
 H­ëng øng phong trµo thi ®ua “X©y dùng tr­êng häc th©n thiÖn, häc sinh tÝch cùc” huy ®éng søc m¹nh tæng hîp cña c¸c lùc l­îng trong vµ ngoµi nhµ tr­êng ®Ó x©y dùng m«i tr­êng gi¸o dôc an toµn th©n thiÖn, hiÖu qu¶ phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Þa ph­¬ng vµ ®¸p øng nhu cÇu x· héi nh»m ph¸t huy tÝnh chñ ®éng tÝch cùc s¸ng t¹o cña häc sinh trong häc tËp mét c¸ch phï hîp, cã hiÖu qu¶.
Tr­êng TiÓu häc Quúnh Th¹ch
“Ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c trß ch¬I d©n gian trong tr­êng TiÓu häc”
Hướng đến mục tiêu “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, việc đưa TCDG vào trường học mang nhiều ý nghĩa thiết thực. Nó không chỉ góp phần rèn luyện sức khỏe, kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình huống trong cuộc sống, thói quen và kỹ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm mà còn giúp học sinh rèn khả năng ứng xử văn hóa, không tham gia c¸c trß ch¬i v« bæ , bạo lực đang tràn lan và các tệ nạn xã hội x©m nhËp vµo tr­êng häc . 
 Th«ng qua ho¹t ®éng tiÕp cËn cña häc sinh khi ch¬i c¸c trß ch¬i d©n gian th× chÝnh c¸c em lµ nh÷ng ng­êi nu«i d­ìng vµ phæ biÕn v¨n ho¸ d©n téc ë løa tuæi quan träng nhÊt h×nh thµnh ý thøc d©n téc. V× vËy ®­a trß ch¬i d©n gian mét c¸ch phï hîp víi løa tuæi c¸c em võa lµ ho¹t ®éng lµm cho c¸c em vui khi ®Õn tr­êng, t¨ng c­êng søc khoÎ, ph¸t triÓn giao tiÕp, b×nh ®¼ng giíi, võa lµ ho¹t ®éng rÊt cÇn thiÕt ®Ó h×nh thµnh nh©n c¸ch con ng­êi ViÖt Nam ë c¸c em vµ trong toµn x· héi. H¬n n÷a, c¸c trß ch¬i d©n gian ViÖt Nam th­êng gi¶n tiÖn, kh«ng cÇu kú, tèn kÐm nªn cã thÓ dÔ dµng ch¬i mäi lóc, mäi n¬i, dông cô dÔ kiÕm, dÔ lµm, chñ yÕu lÊy tõ tù nhiªn, thËm chÝ chØ lµ c¸i gËy, hßn ®¸, viªn bi chóng cã thÓ nhÆt ®­îc trong v­ên, trªn s©n, trªn ®­êng,  lµ cã thÓ phôc vô ®­îc cho trß ch¬i. 
 Trong n¨m häc 2008 – 2009 nµy, thùc hiÖn chØ thÞ sè 40/2008/CT - BGD§T cña Bé Gi¸o Dôc vµ §µo t¹o vÒ phong trµo thi ®ua “x©y dùng tr­êng häc th©n thiÖn, häc sinh tÝch cùc” trong c¸c tr­êng phæ th«ng giai ®o¹n 2008 – 2013 vµ kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña Héi ®ång §éi huyÖn Quúnh L­u, c¸c tr­êng häc trong toµn huyÖn nãi chung vµ tr­êng TiÓu häc Quúnh Th¹ch nãi riªng ®· tæ chøc ®­a c¸c trß ch¬i d©n gian vµo tr­êng häc. Qua qu¸ tr×nh tæ chøc vµ h­íng dÉn c¸c em thùc hiÖn trß ch¬i t«i nhËn thÊy: Tæ chøc cho häc sinh ch¬i trß ch¬i d©n gian trong tr­êng häc võa cã thuËn lîi l¹i võa Ýt tèn kÐm l¹i dÔ thùc hiÖn nh­ng h­íng dÉn c¸c em chän trß ch¬i vµ thùc hiÖn trß ch¬i nh­ thÕ nµo ®Ó thu hót ®­îc c¸c em tham gia mét c¸ch tù gi¸c, ®¶m b¶o an toµn, hîp vÖ sinh vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao ®ã lµ vÊn ®Ò mµ nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c §éi nãi chung vµ b¶n th©n th©n t«i nãi riªng ®ang lµ vÊn ®Ò cÇn quan t©m vµ tr¨n trë. 
 Víi môc tiªu vµ néi dung ®ã. Nªn t«i ®· chän ®Ò tµi “ Ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c trß ch¬i d©n gian trong nhµ tr­êng tiÓu häc” ®Ó thỏa mãn nhu cầu vui chơi, nhu cầu vận động của học sinh trong nhà trường, gãp phÇn h­ëng øng phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” 
Tr­êng TiÓu häc Quúnh Th¹ch
“Ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c trß ch¬I d©n gian trong tr­êng TiÓu häc”
 II. Nguyªn nh©n vµ thùc tr¹ng 
Nguyªn nh©n kh¸ch quan: 
 Nh÷ng trß ch¬i “d©n gian” hån nhiªn vµ hÊp dÉn ngµy nay ®ang bÞ mai mét. 
HiÖn nay, ë c¸c nhµ tr­êng, nhÊt lµ tr­êng TiÓu häc cã d¹y trß ch¬i nh­ng nÆng vÒ môc ®Ých “häc”, nhÑ vÒ “ch¬i”. ë gia ®×nh th× cha mÑ, anh chÞ qu¸ bËn bÞu víi nhiÒu viÖc kh¸c nªn thiÕu quan t©m h­íng dÉn c¸c em ch¬i cßn c¸c em th× l¹i ph¶i bï ®Çu vµo häc nªn Ýt cã thêi gian ®Ó ch¬i. H¬n n÷a, nÒn khoa häc ph¸t triÓn, trß ch¬i ®iÖn tö xuÊt hiÖn cuèn hót c¸c em. C¸i ®ã còng cã mÆt tèt nh­ng nÕu ch¬i nhiÒu sÏ g©y c¸c bÖnh vÒ m¾t, cã h¹i cho søc kháe vµ ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn viÖc häc tËp cña c¸c em,  §ã lµ ch­a nãi ®Õn mét sè trß ch¬i vµ ®å ch¬i mang tÝnh b¹o lùc nh­ sóng b¾n n­íc, sóng b¾n ®¹n nhùa, g­¬m, kiÕm, dao g¨m,  ChÝnh v× vËy c¸c trß ch¬i d©n gian d­êng nh­ ®· bÞ c¸c em l·ng quªn; c¸c bµi h¸t, c¸c bµi ®ång dao, c¸c c©u thµnh ng÷, nh­: “mét ®Ëp ¨n quan” (Trß ch¬i: ¤ ¨n quan) hay: bµi th¬ “Ch¬i ¤ ¨n quan” cña L÷ Huy Nguyªn. Bµi ®ång dao trß ch¬i “MÌo ®uæi chuét”, trß ch¬i “rång r¾n lªn m©y”, còng kh«ng ®­îc nh¾c ®Õn.
Nguyªn nh©n chñ quan:
 	- Phô huynh vµ gi¸o viªn cßn nÆng vÒ quan t©m ®Õn viÖc häc tËp cña häc sinh ch­a thùc sù thÊy ®­îc Ých lîi vµ t¸c dông cña c¸c trß ch¬i nªn Ýt quan t©m ®Õn viÖc tæ chøc vµ h­íng dÉn c¸c em ch¬i c¸c trß, ®Æc biÖt lµ c¸c trß ch¬i d©n gian. 
- C¸ch ch¬i c¸c trß ch¬i d©n gian Ýt nhiÒu bÞ biÕn tÊu
- Mét sè trß ch¬i bÞ mai mét hoÆc kh«ng cßn ai nhí ®Õn.
- Tæng phô tr¸ch vµ gi¸o viªn cßn biÕt qu¸ Ýt vÒ c¸c trß ch¬i.
	- N¨ng lùc vµ n¨ng khiÕu cña tæng phô tr¸ch vµ c¸c anh chÞ phô tr¸ch líp cßn h¹n chÕ nªn ch­a h­íng dÉn ®­îc nhiÒu trß ch¬i d©n gian cho c¸c em .
	- Mét sè häc sinh cßn ch­a thËt tù gi¸c, ch­a tÝch cùc tham gia vµo ch¬i c¸c trß ch¬i. 
	- C¬ së vËt chÊt cßn ch­a ®¶m b¶o ®Ó tæ chøc trß ch¬i (s©n b·i).
	- Thêi gian ®Ó tæ chøc c¸c trß ch¬i cßn Ýt v× thêi gian phÇn lín dµnh nhiÒu trong viÖc häc.
	- Häc sinh ®ang ch¬i chñ yÕu c¸c trß ch¬i tù ph¸t kh«ng mang tÝnh gi¸o dôc.
Tr­êng TiÓu häc Quúnh Th¹ch 
 “Ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c trß ch¬I d©n gian trong tr­êng TiÓu häc”
III. Mét sè biÖn ph¸p
h­íng dÉn trß ch¬i d©n gian cho thiÕu nhi
1. H­íng dÉn:
 Khi tæ chøc c¸c trß ch¬i trong nh÷ng cuéc ch¬i th× ng­êi h­íng dÉn trß ch¬i ®ãng mét vai trß v« cïng quan träng ®ã lµ trung t©m ®iÒu khiÓn vµ h­íng dÉn lµm sao ®Ó thu hót ng­êi ch¬i vµ ®ång thêi còng lµ träng tµi cña cuéc ch¬i. Ng­êi tæ chøc vµ h­íng dÉn cßn gäi lµ ng­êi qu¶n trß.
 * §Ó h­íng dÉn thµnh c«ng c¸c trß ch¬i vµ ®¹t kÕt qu¶ th× ng­êi qu¶n trß ph¶i:
- T¹o kh«ng khÝ vui vÎ, cëi më, hoµ nh· vµ gÇn gòi, ©n cÇn ®èi víi c¸c em.
- Lu«n ý thøc ®­îc m×nh ®ang nãi vµ h­íng dÉn cho ai (häc sinh tiÓu häc).
- N¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong h­íng dÉn trß ch¬i.
- BiÕt kÕt hîp hµi hoµ gi÷a nãi vµ thùc hiÖn c¸c ®éng t¸c.
- Cã n¨ng khiÕu nh­ h¸t - móa, kÓ chuyÖn.
 *Ng­êi qu¶n trß ph¶i häc hái, t×m tßi, tÝch luü c¸c trß ch¬i vµ cßn tù x©y dùng thªm mét sè trß ch¬i míi.
 Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhau, tuú thuéc vµo tõng ®èi t­îng, løa tuæi kh¸c nhau; ng­êi qu¶n trß ph¶i lu«n chñ ®éng, s½n sµng ®Ó cã thÓ ®¸p øng cho tõng ho¹t ®éng cho tõng ®èi t­îng phï hîp nhËn thøc ®­¬c trß ch¬i dan gian ®· ®em l¹i cho c¸c em nh÷ng ®iÒu g× vµ tõ ®ã cã thÓ t¹o ra nh÷ng c¸i míi.
 Trß ch¬i d©n gian viÖt nam cã nhiÒu thÓ lo¹i phï hîp víi c¸c së thÝch, c¸ tÝnh kh¸c nhau cña nhiÒu ®èi t­îng ng­êi ch¬i nh­ s«i næi, ®iÒm ®¹m hay trÇm tÜnh. Mçi trß ch¬i cã mét quy luËt riªng, mang nh÷ng s¾c th¸i kh¸c nhau khiÕn trÎ em ch¬i suèt ngµy mµ kh«ng biÕt ch¸n.
 ChÝnh v× vËy khi h­íng dÉn ch¬i (tuú thuéc vµo trß ch¬i) mµ ng­êi qu¶n trß ph¶i thay ®æi giäng nãi vµ kÕt hîp ®iÖu bé mét c¸ch linh ho¹t ®Ó t¹o nªn mét c¶m gi¸c vui vÎ phÊn khëi thu hót c¸c em tham gia vµo trß ch¬i mét c¸ch tù gi¸c tho¶i m¸i.
 Ng­êi qu¶n trß thÓ hiÖn nÐt mÆt khi h­íng dÉn trß ch¬i cho c¸c em lµ ®iÒu rÊt quan träng. Cïng víi giäng nãi cña m×nh vµ c¸c ®éng t¸c, nÐt mÆt thÓ hiÖn thÝch hîp sÏ thu hót c¸c em tËp trung. Lóc ®ã nÐt mÆt cña ng­êi qu¶n trß ph¶i thay ®æi lóc th× vui vÎ, hµi h­íc dÝ dám cã khi th× ngç nghÞch pha trß khi th× nghiªm nghÞ tËp trung.
Tr­êng TiÓu häc Quúnh Th¹ch
“Ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c trß ch¬I d©n gian trong tr­êng TiÓu häc”
 NÐt mÆt ng­êi qu¶n trß ph¶i kÕt hîp víi d¸ng ®iÖu vµ cö chØ sao cho phï hîp th× sÏ g©y ®­îc sù chó ý vµ tËp trung cña c¸c em. Ng­êi qu¶n trß huíng dÉn vµ lµm mÉu trß ch¬i ph¶i thËt tho¶i m¸i, lóc ®øng yªn, lóc ®i l¹i, nh¶y móa reo hß vµ ®Æc biÖt lµ ng­êi qu¶n trß còng ph¶i xem m×nh lµ mét thµnh viªn cu¶ ®éi ch¬i th× sÏ t¹o cho c¸c em c¶m gi¸c gÇn gòi cã t¸c ®éng l«i cuèn sù tham gia tÝch cùc. 
2. H­íng dÉn ch¬i
 2.1. Chän trß ch¬i 
 	 Trß ch¬i d©n gian cã nhiÒu thÓ lo¹i phong phó vµ ®a d¹ng mçi trß ®Òu cã mét quy luËt riªng, mang nh÷ng s¾c th¸i kh¸c nhau chÝnh v× thÕ ng­êi qu¶n trß ph¶i biÕt chän nh÷ng trß ch¬i phï hîp víi ®èi t­îng vÒ søc khoÎ, tr×nh ®é, hoµn c¶nh ®iÒu kiÖn vµ ng­êi qu¶n trß ph¶i chó ý ®Õn môc ®Ých cña tõng trß ch¬i, ph¶i n¾m ®­îc qua nh÷ng trß ch¬i ®ã nh»m gi¸o dôc c¸c em ®iÒu g×, kÜ n¨ng nµo.
 2.2. ChuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn cho trß ch¬i.
 	 Sau khi chän ®­îc nh÷ng trß ch¬i phï hîp ng­êi qu¶n trß ph¶i chän chç ch¬i vµ kh«ng gian sao cho phï hîp, vËt liÖu ®Ó ch¬i ph¶i ®¶m b¶o vÖ sinh. §Æc biÖt khi tæ chøc trß ch¬i ng­êi qu¶n trß ph¶i hÕt søc chó ý viÖc b¶o qu¶n c¬ së vËt chÊt, tr¸nh h­ háng vµ ®¶m b¶o an toµn cho c¸c em tham gia ch¬i.
 2.3. H­íng dÉn trß ch¬i.
 	Sau khi chän trß ch¬i, ®Þa ®iÓm ch¬i phï hîp, ng­êi qu¶n trß æn ®Þnh tæ chøc, bè trÝ ®éi h×nh phï hîp víi trß ch¬i, (tuú thuéc vµo trß ch¬i ®Ó chän ®Þa ®iÓm ch¬i, nh­: ngåi trong líp, ngoµi s©n, hay hµnh lang,  s¾p xÕp ®éi h×nh vßng trßn hay hµng däc, )
 	Ng­êi qu¶n trß x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh ®øng t¹i chç hay ®i l¹i ®Ó lµm sao khi h­íng dÉn trß ch¬i ®Ó tÊt c¶ c¸c em ®Òu nghe thÊy khÈu lÖnh, c¸c ®éng t¸c lµm mÉu cña ng­êi qu¶n trß c¸c em ®Òu quan s¸t ®Ó thùc hiÖn ®­îc vµ khi c¸c em ch¬i trß ch¬I ng­êi qu¶n trß còng cã thÓ quan s¸t vµ ph¸t hiÖn nh÷ng em thùc hiÖn ®óng, nh÷ng em thùc hiÖn sai luËt ch¬i trong khi ch¬i. 
 * C¸c b­íc thùc hiÖn: 
Nªu tªn trß ch¬i.
Nªu râ môc ®Ých yªu cÇu trß ch¬i.
- Nãi râ c¸ch ch¬i vµ luËt ch¬i
- Cho c¸c em ch¬i thö: 
Tr­êng TiÓu häc Quúnh Th¹ch
“Ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c trß ch¬I d©n gian trong tr­êng TiÓu häc”
 Sau khi giíi thiÖu trß ch¬i, ng­êi qu¶n trß cho c¸c em ch¬i thö 1-2 lÇn (ch¬i
nh¸p) ®Ó c¸c em n¾m v÷ng c¸ch ch¬i vµ hiÓu râ h¬n vÒ trß ch¬i. Khi ch¬i thö ng­êi qu¶n trß ph¶i chó ý theo dâi vµ ®iÒu chØnh nh÷ng sai lÖch ®Ó t¹o kh«ng khÝ s«i næi. Sau khi ch¬i thö xong th× cho c¸c em b¾t ®Çu ch¬i thËt, hiÖu lÖnh lóc nµy lµ b»ng cßi ng­êi qu¶n trß ph¶i quan s¸t kÜ ®Ó ®¸nh gi¸ th¾ng thua vµ rót kinh nghiÖm.
 	 - KÕt thóc trß ch¬i theo quy ®Þnh.
 - §¸nh gi¸ th¾ng thua:
 Khi trß ch¬i kÕt thóc ng­êi qu¶n trß ph¶i c«ng bè kÕt qu¶ ngay, ph¶i®¸nh gi¸ 
kÕt qu¶ chÝnh x¸c, v« t­ c«ng b»ng, kh¸ch quan ®Ó c¸c em tù nhËn thÊy ­u, khuyÕt ®iÓm cña ®éi m×nh vµ cña chÝnh m×nh ®Ó cã sù cè g¾ng v­¬n lªn trong nh÷ng lÇn tiÕp theo.
 Sau khi nhËn xÐt xong vÒ ­u khuyÕt ®iÓm th× ph¶i ®éng viªn khuyÕn khÝch c¸c em ®· khÝch lÖ tinh thÇn cè g¾ng cña c¸c em. Tuyªn d­¬ng ®éng viªn c¸c em b»ng c¸c trµng ph¸o tay hay lµ nh÷ng bµi h¸tt¹o nªn mét kh«ng khÝ vui t­¬i, tho¶i m¸i, hå hëi, phÊn khëi t¹o cho c¸c em nh÷ng Ên t­îng tèt ®Ñp, g©y høng thó trong nh÷ng giê chơi.
 IV. Mét sè trß ch¬i:
 §èi t­îng häc sinh TiÓu häc cßn nhá vµ ý thøc cña c¸c em ch­a cao, cã nh÷ng trß ch¬i khi ch¬i cã thÓ x¶y ra tai n¹n, v× vËy ®Ó ®­a vµo tr­êng häc th× ph¶i chän läc nh÷ng trß ch¬i phï hîp vµ mang tÝnh gi¸o dôc cao, cßn nh÷ng trß mµ kh«ng ®¶m b¶o an toµn (cã thÓ g©y tai n¹n) th× kh«ng ®­a vµo ®Ó h­íng dÉn häc sinh ch¬i, Ch¼ng h¹n nh­ trß ch¬i: §¸nh kh¨ng, con quay(®¸nh gô), ... 
 Trong ph¹m vi bµi viÕt nµy, t«i xin ®­îc giíi thiÖu mét sè trß ch¬i vµ c¸ch thùc hiÖn c¸c trß ch¬i mµ trong thêi gian qua t«i ®· h­íng dÉn häc sinh ch¬i vµ ®¹t hiÖu qu¶ kh¸ cao. 
1.Trß ch¬i: Rång r¾n lªn m©y
 + Môc ®Ých: RÌn luyÖn sù nhanh nhen, khÐo lÐo, ph¸t huy tinh thÇn ®oµn kÕt t«n träng kû luËt.
 + Sè l­îng ng­êi ch¬i: C¶ líp chia thµnh 3 nhãm.
 + §Þa ®iÓm: Ch¬i ngoµi trêi.
+ C¸ch ch¬i: Mét ng­êi ®øng ra lµm thÇy thuèc, nh÷ng ng­êi cßn l¹i s¾p hµng mét, 
tay cña ng­êi sau n¾m v¹t ¸o ng­êi tr­íc. Sau ®ã tÊt c¶ b¾t ®Çu ®i l­în l­în qua l­în
Tr­êng TiÓu häc Quúnh Th¹ch
 “Ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c trß ch¬I d©n gian trong tr­êng TiÓu häc”
l¹i nh­ con r¾n, võa ®i võa h¸t:
 	Rång r¾n lªn m©y
Cã c©y lóc l¾c
Hái th¨m thÇy thuèc
Cã nhµ hay kh«ng?
Người đóng vai thầy thuốc trả lời: 
 - Thầy thuốc đi chơi ! (hay đi chợ, đi câu cá , đi vắng nhà... tùy ý mà chế ra). Đoàn người lại đi và hát tiếp cho đến khi thầy thuốc trả lời: 
 - Có ! 
Và bắt đầu đối thoại như sau : Thầy thuốc hỏi: 
 - Rồng rắn đi đâu? 
Người đứng làm đầu của rồng rắn trả lời: 
 - Rồng rắn đi lấy thuốc để chữa bệnh cho con. 
 - Con lên mấy ? 
 - Con lên một 
 - Thuốc chẳng hay 
 - Con lên hai.
 - Thuốc chẳng hay
Cứ thế cho đến khi: 
 - Con lên mười. 
 - Thuốc hay vậy.
Kế đó, thì thầy thuốc đòi hỏi: 
 + Xin khúc đầu.
 - Những xương cùng xẩu.
 + Xin khúc giữa.
 - Những máu cùng me. 
 + Xin khúc đuôi.
 - Tha hồ mà đuổi.
 Lúc đó thầy thuốc phải tìm cách làm sao mà bắt cho được người cuối cùng trong hàng. Ngược lại thì người đứng đầu phải dang tay chạy, cố ngăn cản không cho người thầy thuốc bắt được cái đuôi của mình, trong lúc đó cái đuôi phải chạy và tìm 
cách né tránh thầy thuốc. Nếu thầy thuốc bắt được người cuối cùng thì người đó phải
Tr­êng TiÓu häc Quúnh Th¹ch
“Ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c trß ch¬I d©n gian trong tr­êng TiÓu häc”
ra thay làm thầy thuốc.
 Nếu đang chơi dằng co giữa chừng, mà rồng rắn bị đứt ngang thì tạm ngừng để nối lại và tiếp tục trò chơi. 
2. Trß ch¬i: ¤ ¨n quan
 + Môc ®Ých: RÌn luyÖn trÝ th«ng minh vµ kh¶ n¨ng t­ duy, phán đoán vµ tÝnh kiªn nhÉn.
 + Sè l­îng ng­êi ch¬i: Theo nhãm.
 + §Þa ®iÓm: Trong líp, ngoµi hµnh lang hoÆc s©n tr­êng.
Chuẩn bị
 * Bàn chơi: bàn chơi Ô ăn quan kẻ trên một mặt bằng tương đối phẳng có kích thước linh hoạt miễn là có thể chia ra đủ số ô cần thiết để chứa quân đồng thời không quá lớn để thuận tiện cho việc di chuyển quân, vì thế có thể được tạo ra trên nền đất, vỉa hè, trên miếng gỗ phẳng.
 L­u ý: §èi víi häc sinh ®Ó khi ch¬i ®¶m b¶o hîp vÖ sinh vµ tiÖn lîi cho viÖc ch¬i vµ dÔ kiÕm th× cho c¸c em chuÈn bÞ bµn ch¬i lµ 1 tÊm b×a h×nh ch÷ nhËt rồi chia hình chữ nhật đó thành mười ô vuông, mỗi bên có năm ô đối xứng nhau. Ở hai cạnh ngắn hơn của hình chữ nhật, kẻ hai ô hình bán nguyệt hoặc hình vòng cung hướng ra phía ngoài. Các ô hình vuông gọi là ô dân còn hai ô hình bán nguyệt hoặc vòng cung gọi là ô quan. 
Quân chơi: gồm hai loại quan và dân, được thu thập từ nhiều chất liệu có 
hình thể ổn định, kích thước vừa phải để người chơi có thể cầm, nắm nhiều quân bằng một bàn tay khi chơi và trọng lượng hợp lý. Quan có kích thước lớn hơn dân đáng kể cho dễ phân biệt với nhau. Quân chơi có thể là những viên sỏi, gạch, đá, hạt của một số loại quả.... Số lượng quan luôn là 2 còn dân có số lượng tùy theo luật chơi nhưng phổ biến nhất là 50. 
C¸ch ch¬i:
Bố trí quân chơi: quan được đặt trong hai ô hình bán nguyệt hoặc cánh cung, 
mỗi ô một quân, dân được bố trí vào các ô vuông với số quân đều nhau, mỗi ô 5 dân. Trường hợp không muốn hoặc không thể tìm kiếm được quan phù hợp thì có thể thay quan bằng cách đặt số lượng dân quy đổi vào ô quan. 
Người chơi: thường gồm hai người chơi, mỗi người ngồi ở phía ngoài cạnh dài 
hơn của hình chữ nhật và những ô vuông bên nào thuộc quyền kiểm soát của người 
 Tr­êng TiÓu häc Quúnh Th¹ch
“Ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c trß ch¬I d©n gian trong tr­êng TiÓu häc”
chơi ngồi bên đó. 
Luật ch¬i:
 Bắt đầu một lần rải quân, khi đến quân cuối cùng, những quân trong ô có đường bao lại được lấy lên để rải tiếp.
 Sau khi rải tiếp, ô có đường bao quân màu đỏ sẽ bị ăn, ô liền đó lại được lấy lên để tiếp tục rải
 Mục tiêu cần đạt được để giành chiến thắng: người thắng cuộc trong trò
chơi này là người mà khi cuộc chơi kết thúc có tổng số dân quy đổi nhiều hơn. Tùy theo luật chơi từng địa phương hoặc thỏa thuận giữa hai người chơi nhưng phổ biến là 1 quan được quy đổi bằng 10 dân hoặc 5 dân. 
Di chuyển quân: từng người chơi khi đến lượt của mình sẽ di chuyển dân 
theo phương án để có thể ăn được càng nhiều dân và quan hơn đối phương càng tốt. Người thực hiện lượt đi đầu tiên thường được xác định bằng cách oẳn tù tì hay thỏa thuận. Khi đến lượt, người chơi sẽ dùng tất cả số quân trong một ô có quân bất kỳ do người đó chọn trong số 5 ô vuông thuộc quyền kiểm soát của mình để lần lượt rải vào các ô, mỗi ô 1 quân, bắt đầu từ ô gần nhất và có thể rải ngược hay xuôi chiều kim đồng hồ tùy ý. Khi rải hết quân cuối cùng, tùy tình huống mà người chơi sẽ phải xử lý tiếp như sau: 
 Nếu liền sau đó là một ô vuông có chứa quân thì tiếp tục dùng tất cả số quân đó để rải tiếp theo chiều đã chọn. 
Nếu liền sau đó là một ô trống (không phân biệt ô quan hay ô dân) rồi đến một ô có chứa quân thì người chơi sẽ được ăn tất cả số quân trong ô đó. Số quân bị ăn sẽ được loại ra khỏi bàn chơi để người chơi tính điểm khi kết thúc. Nếu liền sau ô có quân đã bị ăn lại là một ô trống rồi đến một ô có quân nữa thì người chơi có quyền ăn tiếp cả quân ở ô này ... Do đó trong cuộc chơi có thể có phương án rải quân làm cho người chơi ăn hết toàn bộ số quân trên bàn chơi chỉ trong một lượt đi của mình. Trường hợp liền sau ô đã bị ăn lại là một ô vuông chứa quân thì người chơi lại tiếp tục được dùng số quân đó để rải. Một ô có nhiều dân thường được trẻ em gọi là ô nhà giàu, rất nhiều dân thì gọi là giàu sụ. Người chơi có thể bằng kinh nghiệm hoặc tính toán phương án nhằm nuôi ô nhà giàu rồi mới ăn để được nhiều điểm và có cảm giác thích thú. Nếu liền sau đó là ô quan có chứa quân hoặc 2 ô trống trở lên thì người chơi bị mất lượt và quyền đi tiếp thuộc về đối phương. 
 Tr­êng TiÓu häc Quúnh Th¹ch
 “Ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c trß ch¬I d©n gian trong tr­êng TiÓu häc”
Trường hợp đến lượt đi nhưng cả 5 ô vuông thuộc quyền kiểm soát của người chơi đều không có dân thì người đó sẽ phải dùng 5 dân đã ăn được của mình để 
đặt vào mỗi ô 1 dân để có thể thực hiện việc di chuyển quân. Nếu người chơi không đủ 5 dân thì phải vay của đối phương và trả lại khi tính điểm. 
Cuộc chơi sẽ kết thúc khi toàn bộ dân và quan ở hai ô quan đã bị ăn hết. Trường hợp hai ô quan đã bị ăn hết nhưng vẫn còn dân thì quân trong những hình vuông phía bên nào coi như thuộc về người chơi bên ấy; tình huống này được gọi là hết quan, tàn dân, thu quân, kéo về hay hết quan, tàn dân, thu quân, bán ruộng. Ô quan có ít dân (có số dân nhỏ hơn 5 phổ biến được coi là ít) gọi là quan non và để cuộc chơi không bị kết thúc sớm cho tăng phần thú vị, luật chơi có thể quy định không được ăn quan non, nếu rơi vào tình huống đó sẽ bị mất lượt.
3. Trò chơi: Ch¬i chuyÒn
+ Môc ®Ých: RÌn luyÖn kÜ n¨ng kÜ x¶o c¸ nh©n,kh¶ n¨ng tÝnh to¸n ph¸n ®o¸n chÝnh x¸c.
+ Sè l­îng ng­êi ch¬i: Theo nhãm mçi nhãm tõ 2 - 5 ng­êi.
+ §Þa ®iÓm: Kh¾p mäi n¬i.
 Trò chơi dành cho con gái. Số người chơi 2-5 người. Đồ chơi gồm có 10 que nhỏ và một quả tròn nặng (quả cà, quả bòng nhỏ...) .
 	Cầm quả ở tay phải tung lên không trung và nhặt từng que. Lặp lại cho đến khi quả rơi xuống đất là mất lượt. Chơi từ bàn 1 (lấy một que một lần tung) bàn 2 (lấy hai que một lần) cho đến 10, vừa nhặt quả chuyền vừa hát những câu thơ phù hợp với từng bàn. Một mốt, một mai, con trai, con hến, Đôi tôi, đôi chị Ba lá đa, ba lá đề v.v. Hết bàn mười thì chuyền bằng hai tay: chuyền một vòng, hai vòng hoặc ba vòng... và hát: “Đầu quạ, quá giang, sang sông, trồng cây, ăn quả, nhả hột” khoảng 10 lần là hết một bàn chuyền, đi liền mấy ván sau và tính điểm được thua theo ván.
 Khi người chơi không nhanh tay hay nhanh mắt để bắt được bóng và que cùng một lúc sẽ bị mất lượt,lượt chơi sẽ chuyển sang người bên cạnh.
4. Trò chơi: MÌo ®uæi chuét:
 + Môc ®Ých: RÌn luyÖn sù nhanh nhÑn, khÐo lÐo, tinh thÇn ®oµn kÕt, tÝnh tËp thÓ cao.
 + Sè l­îng ng­êi ch¬i :7-10 ng­êi
 Tr­êng TiÓu häc Quúnh Th¹ch
 “Ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c trß ch¬I d©n gian trong tr­êng TiÓu häc”
 + §Þa ®iÓm : ë s©n tr­êng.
 	Trò chơi gồm từ 7 đến 10 người. Tất cả đứng thành vòng tròn, tay nắm tay, giơ cao lên qua đầu. Rồi bắt đầu hát. 
 “Mèo đuổi chuột
 Mời bạn ra đây
 Tay nắm chặt tay
Đứng thành vòng rộng
Chuột luồn lỗ hổng 
Mèo chạy đằng sau
Thế rồi chú chuột lại đóng vai mèo
Co cẳng chạy theo, bác mèo hóa chuột”
 Một người được chọn làm mèo và một người được chọn làm chuột. Hai người này đứng vào giữa vòng tròn, quay lưng vào nhau. Khi mọi người hát đến câu cuối thì chuột bắt đầu chạy, mèo phải chạy đằng sau. Tuy nhiên mèo phải chạy đúng chỗ chuột đã chạy. Mèo thắng khi mèo bắt được chuột. Rồi hai người đổi vai trò mèo chuột cho nhau. Trò chơi lại được tiếp tục
5. Trò chơi: BÞt m¾t b¾t dª:
 + Môc ®Ých: RÌn luyÖn sù nhanh nhÑn, khÐo lÐo, ph¶n x¹ nhanh, tÝnh tËp thÓ cao.
 + Sè l­îng ng­êi ch¬i : ng­êi.
 + §Þa ®iÓm : ë s©n tr­êng.
 + C¸ch ch¬i:
 C¶ líp ®øng thµnh vßng trßn mét ng­êi xung phong ®Ó mäi ng­êi bÞt m¾t l¹i b»ng mét chiÕc kh¨n ®Ó kh«ng nh×n thÊy 
 Mọi người chạy xung quanh người bị bịt mắt đến khi nào người đó hô “bắt đầu” hoặc “đứng lại” thì tất cả mọi người phải đứng lại, không được di chuyển nữa. Lúc này người bị bịt mắt bắt đầu lần đi xung quanh để bắt được ai đó, mọi người thì cố tránh để không bị bắt và tạo ra nhiều tiếng động để đánh lạc hướng. Đến khi ai đó bị bắt và người bị bịt mắt đoán đúng tên thì người đó sẽ phải ra “bắt dê”, nếu đoán sai lại bị bịt mắt lại và làm tiếp.
 Có ai đó muốn ra chơi cùng thì phải vào làm luôn, người đang bị bịt mắt lúc này được ra ngoài hoặc là phải oẳn tù tì xem ai thắng. 	
 Tr­êng TiÓu häc Quúnh Th¹ch
 “Ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c trß ch¬I d©n gian trong tr­êng TiÓu häc”
 V. KÕt qu¶
 Qua c¸ch tæ chøc vµ h­íng dÉn c¸c trß ch¬i d©n gian, kÕt qu¶ b­íc ®Çu ®· thu ®­îc:
Häc sinh ®· bá c¸c trß ch¬i tù ph¸t cã h¹i cho søc khoÎ vµ mÊt vÖ sinh.
Häc sinh tÝch cùc tham gia vµo c¸c trß ch¬i d©n gian sau mçi giê häc.
Häc sinh ®· cã ý thøc ch¬i c¸c trß ch¬i ®­îc nh­: MÌo ®uæi chuét, chuyÒn thÎ, rång r¾n lªn m©y, ch¬i « ¨n quan
C¸c em tiÕp thu c¸c trß ch¬i nhanh, yªu thÝch c¸c trß ch¬i míi .
G©y høng thó cho c¸c em.
Th«ng qua c¸c trß ch¬i c¸c em thuéc c¸c bµi ®ång dao truyÒn miÖng. Còng tõ ®©y gi¸o viªn gióp c¸c em hiÓu vµ b¶o tån nÒn v¨n ho¸ d©n gian ®ang ngµy mét mai mét.
 VI. Bµi häc kinh nghiÖm.
- Qua thêi gian t×m hiÓu vµ h­íng dÉn trß ch¬i d©n gian cho c¸c em ë løa tuæi TiÓu häc. §Ó thu hót c¸c em tham gia vµo trß ch¬i mét c¸ch tù gi¸c, tÝch cùc, h­íng dÉn trß ch¬i thµnh c«ng th× ng­êi qu¶n trß ph¶i thùc hiÖn theo c¸c b­íc:
- T¹o kh«ng khÝ ©n cÇn, hoµ nh·, gÇn gòi víi c¸c em.
- N¨ng ®éng s¸ng t¹o khi h­íng dÉn trß ch¬i.
- T×m tßi, häc hái tÝch luü c¸c trß ch¬i .
- KÕt qu¶ ®iÖu bé vµ giäng nãi thu hót c¸c em.
- H­íng dÉn ch¬i.
- Nªu tªn trß ch¬i.
- Nªu môc ®Ých trß ch¬i. 
- Nªu c¸ch ch¬i, luËt ch¬i.
- Cho c¸c em ch¬i thö vµi lÇn sau ®ã ch¬i thËt.
- Sau mçi lÇn ch¬i cÇn nhËn xÐt râ rµng,®éi nµo ph¹m luËt sÏ bÞ ph¹t theo quy ®Þnh.
- Khi tæng kÕt c¸c trß ch¬i cã tuyªn d­¬ng ®éng viªn,khuyÕn khÝch c¸c em.
- Qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ h­íng dÉn c¸c em ch¬i trß ch¬i d©n gian theo c¸c b­íc trªn t«i thÊy c¸c em rÊt thÝch tham gia ch¬i, høng thó ch¬i vµ tham gia ch¬i rÊt tÝch cùc.T¹o cho c¶m gi¸c tho¶i m¸i “häc mµ ch¬i ch¬i mµ häc”. cïng víi ho¹t ®éng d¹y häc trªn líp th× ho¹t ®éng tæ chøc ch¬i c¸c trß ch¬i d©n gian ngoµi giê lªn líp gãp 
 Tr­êng TiÓu häc Quúnh Th¹ch
 “Ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c trß ch¬I d©n gian trong tr­êng TiÓu häc”
phÇn lín trong viÖc ph¸t triÓn nh©n c¸ch cho häc sinh,gi÷ g×n b¶o vÖ b¶n s¾c d©n téc vµ ®ãng gãp phÇn lín gióp nhµ tr­êng lµm hoµn thiÖn môc tiªu gi¸o giôc tiÓu häc do Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®Ò ra: “X©y dùng tr­êng häc th©n thiÖn - häc sinh tÝch cùc”. 
Víi ý nghÜa to lín cña viÖc ®­a trß ch¬i d©n gian vµo tr­êng häc, vai trß cña l·nh ®¹o tr­êng, c¸c ®oµn thÓ lµ hÕ