Giáo án Địa 6 - Bài 1 Vị trí, hình dạng, kích thước của trái đất

Tuần:
Tiết:
NS:
ND:
 Bài 1: 
VỊ TRÍ, HÌNH DẠNG, KÍCH THƯỚC CỦA TRÁI ĐẤT.
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Học sinh nắm được vị trí và tên của các hành tinh trong hệ Mặt Trời, biết một số đặc điểm của Trái Đất.
- Hiểu một số khái niệm và công dụng của đường kinh tuyến, vĩ tuyến, kinh tuyến gốc, vĩ tuyến gốc,
2. Kỹ năng: 
- Xác định được vị trí của Trái Đất trong Hệ Mặt Trời trên hình vẽ.
- Xđịnh được: Kinh tuyến gốc, các kinh tuyến Đông và kinh tuyến Tây; vĩ tuyến gốc, các vĩ tuyến Bắc và vĩ tuyến Nam; nửa cầu Đông, nửa cầu Tây, nửa cầu Bắc, nửa cầu Nam trên bản đồ và quả địa cầu.
3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, tập bản đồ. Trái Đất.
2. Học sinh: Sgk, tập bản đồ, chuẩn bị bài theo câu hỏi sách giáo khoa.
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC: Trực quan.
- Hoạt động nhóm. Phân tích.
IV. TIẾN TRÌNH:
1. Ổn định lớp: 1’. Kiểm tra sỉ số.
2. Kiểm tra bài củ: 4’. 
+ Môn địa lí lớp 6 giúp hiểu biết những vấn đề gì: Chọn ý đúng sai:
a. Trái Đất môi trường sống của con người. Đ
b. Các thành phần cấu tạo nên Trái Đất. Đ
c. Nội dung về bản đồ. Đ
d. Tự nhiên các châu lục S
+ Cần học tốt môn địa lí như thế nào?
- Cần phải biết liên hệ những điều đã học với thực tế quan sát những sự vật hiện tượng địa lí xảy ra xung quanh mình để tìm cách giải thích chúng.
3. Bài mới: 33’.
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
 NỘI DUNG.
Giới thiệu bài mới.
Hoạt động 1.
* Phương pháp trực quan.
- Quan sát hình các hành tinh trong hệ Mặt Trời.
- GV: Nicôlai Côpecníc là người đầu tiên tìm ra hệ Mặt Trời (1473 – 1543 ). Hệ Mặt Trời là một bộ phận của hệ ngân hà.
? Hãy kể tên 9 hành tinh trong hệ Mặt Trời? Trái Đất ở vị trí thứ mấy?
 TL: - Trái Đất nằm ở vị trí thứ 3 theo thứ tự xa dần Mặt Trời.
- GV: + Thời cổ đại bẳng mắt thường quan sát được 5 hành tinh ( Thuỷ, Kim, Hoả, Mộc, Thổ) 
 + 1781 Thiên Vương quan sát bằng kính thiên văn.
 + 1846 Sao Hải Vương.
 + 1930 Sao Diêm Vương.
? Trái Đất ở vị trí thứ 3 có ý nghĩa gì? Nếu Trái đất ở vị trí sao Kim, sao Hoả thì sao?
 TL: - Ý nghĩa: Đây là một trong những điều kiện rất quan trọng để góp phầp Trái Đất là hành tinh duy nhất có sự sống.
 - Trái Đất – Mặt Trời: 150 triệu Km đủ để nước tồn tại ở thể lỏng.
Chuyển ý. 
Hoạt động 2.
** Phương pháp hoạt động nhóm, quan sát 
- Quan sát quả địa cầu.
? Trái Đất có dạng hình gì?
 TL: 
- Quan sát hình 2 ( Kích thước của Trái Đất).
? Độ dài bán kính và đường xích đạo cùa Trái Đất như thế nào?
 TL: - Bán kính 6370 Km.
 - Đường xích đạo 40.076 Km.
- GV: Trái Đất tự quay quanh 1 trục tưởng tượng gọi là địa trục, điạ trục tiếp xúc với bề mặt đất ở 2 điểm – 2 địa cực.
- Quan sát đường kinh tuyến, vĩ tuyến.
- Giáo viên chia nhóm cho học sinh hoạt động từng đại diện nhóm trình bày bổ sung giáo viên chuẩn kiến thức và ghi bảng.
* Nhóm 1: Những đường nối liền 2 điểm cực Bắc, cực Nam trên bề mặt quả địa cầu là những đường gì? Nếu cách 1 độ vẽ 1 đường này thì quanh quả địa cầu sẽ vẽ được bao nhiêu đường?
 TL: 
# Giáo viên: - 360 kinh tuyến.
* Nhóm 2: Những vòng tròn trên quả địa cầu vuông góc với đường kinh tuyến là những đường gì? Nếu cách tâm 10 vẽ 1 đường thì từ cực Bắc – cực Nam sẽ vẽ được bao nhiêu đường?
 TL:
# Giáo viên: - 180 vĩ tuyến.
- GV: Trên thực tế không có đường kinh tuyến và vĩ tuyến thực mà người ta qui ước như vậy.
? Xác định đường kinh tuyến gốc, và vĩ tuyến gốc?
 TL: - Đường kinh tuyến gốc đánh số 00 là đường đi qua đài thiên văn Grinuyt thủ đô Anh.
 - Đường vĩ tuyến gốc là đường lớn nhất đánh số 00còn gọi là đường xích đạo.
? Tại sao phải chọn đường kinh tuyến gốc?
 TL: Để căn cứ tính trị số kinh tuyến khác.
? Đường kinh tuyến đối diện với kinh tuyến gốc là kinh tuyến bao nhiêu độ? 
 TL: - 1800.
 - Từ 00 – 1790 phía Tây là bán cầu Tây; ngược lại là bán cầu Đông.
? Tại sao chọn đường vĩ tuyến gốc?
 TL: Là ranh giới phân chia ½ cầu Bắc và ½ cầu Nam 
? Việt Nam nằm trong nửa cầu nào? Bán cầu Đông hay Tây?
 TL: - ½ cầu Bắc.
 - Bán cầu Đông.
? Đường kinh tuyến và vĩ tuyến có tác dụng gì?
 TL:
- Xác định các đường kinh vĩ tuyến.
- GV: Dựa vào các đường kinh tuyến, vĩ tuyến để xác định mọi địa điểm trên bề mặt Trái Đất.
1. Vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời?
- Trái Đất nằm ở vị trí thứ 3 theo thứ tự xa dần Mặt Trời.
2. Hình dạng kích thước của Trái Đất và hệ thống kinh tuyến vĩ tuyến:
a. Hình dạng – kích thuớc Trái Đất:
- TĐ có dạng hình cầu.
- Kích thước rất lớn. 
b. Hệ thống kinh tuyến,vĩ tuyến:
+ Khái niệm kinh tuyến:
Là đường nối liền hai điểm cực Bắc và cực Nam trên bề mặt quả địa cầu.
+ Khái niệm vĩ tuyến:
Là vòng tròn trên bề mặt địa cầu vuông góc với kinh tuyến.
+ Kinh tuyến gốc: Kinh tuyến 0, đi qua đài thiên văn 
Grin – Uýt ở ngoại ô thành phố Luân Đôn (nước Anh).
+ Vĩ tuyến gốc: vĩ tuyến 0 (Xích đạo).
+ Kinh tuyến Đông: những kinh tuyến nằm bên phải kinh tuyến gốc.
+ Kinh tuyến Tây: những kinh tuyến nằm bên trái kinh tuyến gốc.
+ Vĩ tuyến Bắc: những vĩ tuyến nằm từ XĐ đến cực Bắc.
+ Vĩ tuyến Nam: những vĩ tuyến nằm từ XĐ đến cực Nam.
+ Nửa cầu Đông: nửa cầu nằm bên phải vòng kinh tuyến 20 T và 160 Đ, trên đó có các châu Á, Âu, Phi và châu Đại Dương.
+ Nửa cầu Tây: nửa cầu nằm bên trái vòng kinh tuyến 20 T và 160 Đ, trên đó có toàn bộ châu Mĩ.
+ Nửa cầu Bắc: nửa bề mặt địa cầu tính từ XĐ đến cực Bắc.
+ Nửa cầu Nam: nửa bề mặt địa cầu tính từ XĐ đến cực Nam.
4. Củng cố và luỵên tập: 4’
- Hướng dẫn làm tập bản đồ.
? Nêu kích thước hình dạng của Trái Đất?
- Có dạng hình cầu.
- Kích thước lớn diẹân tích 510 triệu Km2.
+ Vị trí của Trái Đất thứ mấy theo thứ tự xa dần Mặt Trời:
a. Thứ 2.
b. Thứ 3.
c. Thứ 4.
5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: 3 .
- Học bài.
- Chuẩn bị bài 2: Bản đồ – Cách vẽ bản đồ.
- Chuẩn bị bài theo câu hỏi sgk.