Đề thi học sinh giỏi Tiếng việt Lớp 5 - Năm học 2012-2013 - Phòng GD&ĐT Nga Sơn

Phßng Gi¸o dôc vµ §µo t¹o
 HuyÖn Nga S¬n
(§Ò bµi gåm 01 trang ) 
®Ò ÔN TẬP Giao lu häc sinh giái TiÓu häc
M«n: TiÕng viÖt – líp 5
Thêi gian lµm bµi: 60 phót
Câu 1: (5.0 điểm)
 	a. Xác định từ loại của những từ in nghiêng trong các câu sau:
	- Khi muối dưa, không nên cho nhiều muối.
	- Kiến bò đĩa thịt bò.
	- Tôi đề nghị xem xét lại những đề nghị của anh.
 	 b. Chỉ ra nét nghĩa giống nhau và khác nhau giữa các thành ngữ sau:
 "ThuËn buåm xu«i giã; ThuËn vî thuËn chång; ThuËn mua võa b¸n"
Câu 2 (5 điểm): 
a. Dựa vào nghĩa của tiếng trung, xếp các từ: trung gian, trung niên, trung hậu, trung tín, trung trinh, trung hiếu, trung tuần, trung tuyến, trung vệ, trung trực thành hai nhóm. Nêu nghĩa của tiếng trung trong mỗi nhóm.
b. Chép lại đoạn văn dưới đây cho đúng chính tả sau khi ngắt thành 3 câu và đặt 2 dấu chấm, 6 dấu phẩy vào những chỗ thích hợp. 
	Vào mùa sương ngày ở Hạ Long như ngắn lại buổi sớm mặt trời lên ngang cột buồm sương tan trời mới quang buổi chiều nắng vừa nhạt sương đã buông nhanh xuống mặt biển.
Câu 3. (5.0 điểm) 
Trong bài thơ Những cánh buồm (Tiếng Việt lớp 5- tập 2) của nhà thơ Hoàng Trung Thông có đoạn viết:
Cha lại dắt con đi trên cát mịn
Ánh nắng chảy đầy vai
Cha trầm ngâm nhìn mãi cuối chân trời.
Con lại trỏ cánh buồm nói khẽ:
“Cha mượn cho con cánh buồm trắng nhé,
Để con đi...”
a. Hình ảnh ánh nắng được diễn tả qua câu thơ nào? Cách diễn tả ấy có gì độc đáo?
b. Qua lời nói ngây thơ của người con, em cảm nhận được điều gì? Hãy bày tỏ suy nghĩ của em về điều đó.
Câu 4. (15.0 điểm).
Cảnh bình minh nơi đâu cũng đẹp. Đó là khi mặt trời còn bẽn lẽn núp sau sườn núi, những tia nắng dịu dàng đã bắt đầu xuyên thủng màn sương bao phủ núi đồi. Đó là buổi hừng đông với những tia nắng hồng nhảy nhót trên mặt biển. Đó là khi “ tầng tầng lớp lớp bụi hồng ánh sáng đã tràn khắp phố phường”Và gần gũi, thân thiết hơn cả là cảnh bình minh nơi em ở.
 Hãy tả lại cảnh một buổi bình minh trên quê hương em.
Phßng Gi¸o dôc vµ §µo t¹o
 HuyÖn Nga S¬n
HƯỚNG DẪN CHẤM
®Ò ÔN TẬP Giao lu häc sinh giái TiÓu häc
M«n: TiÕng viÖt 
Câu 1: (5.0 điểm) 
a.
	- Khi muối dưa, không nên cho nhiều muối. (ĐT-DT)
	- Kiến bò đĩa thịt bò.(ĐT-DT)
	- Tôi đề nghị xem xét lại những đề nghị của anh.(ĐT-DT)
Xác định đúng mỗi từ 0,5đ
b. Sù gièng nh©u cña ba thµnh ng÷ trªn ®Òu nãi lªn sù ®ång thuËn, thuËn lîi, ®ång ý vÒ ho¹t ®éng hay trong cuéc sèng. (0.5 ®iÓm)
- Sù kh¸c nhau: (1.5 ®iÓm)
+ thuËn buåm xu«i giã: ThÓ hiÖn sù may m¾n, sù ªm ¸i, thuËn lîi trong cuéc sèng....
 	+ thuËn vî thuËn chång: ThÓ hiÖn sù ®ång ý thèng nhÊt cao gi÷a vî víi chång....
+ ThuËn mua võa b¸n: ThÓ hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n....
Câu 2: (5.0 điểm) 
a. (3.0 điểm) Nhóm 1 gồm các từ: trung gian, trung niên, trung tuần, trung tuyến, trung vệ. (1đ). Xác định đúng mỗi từ cho 0,2đ
Tiếng trung trong nhóm này mang nghĩa ở giữa. (0.5đ)
- Nhóm 2gồm các từ: trung hậu, trung tín, trung trinh, trung hiếu, trung trực. (1đ). Xác định đúng mỗi từ cho 0,2đ
Tiếng trung trong nhóm này mang nghĩa một lòng một dạ (0,5đ)
 b. (2.0 điểm) Chép đúng đoạn văn (có thể không ghi tên tác giả) sau khi ngắt thành 3 câu và đặt 2 dấu chấm, 6 dấu phẩy vào những chỗ thích hợp.
	Vào mùa sương, ngày ở Hạ Long như ngắn lại. Buổi sớm, mặt trời lên ngang cột buồm, sương tan, trời mới quang. Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển.	
	- Đặt mỗi dấu câu đúng vị trí như trên, được 0,25 điểm. Đặt đúng cả 8 dấu câu (2 dấu chấm, 6 dấu phẩy) và chép đoạn văn đúng chính tả : 2 điểm.
	* Chú ý : HS đặt đúng dấu câu nhưng viết sai chính tả thì mỗi lỗi trừ 0,25 điểm.
Câu 3. (5.0 điểm)
Gîi ý tr¶ lêi: 
a. Hình ảnh ánh nắng được diễn tả qua câu thơ “ánh nắng chảy đầy vai”. 1.0đ
Cánh diễn đạt ấy độc đáo bởi: ánh nắng thường được cảm nhận qua mắt nhìn (thị giác). Trong câu thơ trên ánh nắng lại được cảm nhận qua đôi vai: “chảy đầy vai” (cảm xúc). Qua cách miêu tả đó, ánh nắng hiện ra thật mềm mại, dịu dàng, ánh nắng làm sáng lên vẻ đẹp của con người. 2.0 đ
b. Qua lời nói ngây thơ của người con, ta cảm nhận được một ước mơ rất trong sáng và thánh thiện. Ước mơ đó gắn liền với cánh buồm trắng, với khát vọng đi xa đến những chân trời mới. Đó cũng là ước mơ một tâm hồn trong trắng, ham hiểu biết, muốn khám phá những bí ẩn của thế giới. Chúng ta cần trân trọng, nâng niu và chắp cánh cho những ước mơ này. (2.0đ)
Câu 4. (15.0 điểm)
1. Yêu cầu cần đạt :
a. Nắm được kĩ năng, phương pháp làm bài văn miêu tả.
	b. Bài viết có cấu trúc 3 phần rõ ràng, trình bày sạch sẽ, chữ viết đẹp.
	c. Hành văn trôi chảy, không sai lỗi chính tả và ngữ pháp.
	d. Thể hiện được một số ý cơ bản : 
- Néi dung lµ t¶ c¶nh bình minh. Víi néi dung t¶ cô thÓ, sinh ®éng vÒ quang c¶nh b×nh minh.
- Nêu được cảm xúc của em khi ngắm nhìn cảnh cảnh bình minh (có thể xen kẽ khi miêu tả hoặc sau khi miêu tả cảnh vật).
2. Yªu cÇu cô thÓ.
 + Điểm 14- 15 điểm : Bài làm thể hiện được những yêu cầu trên, ý tưởng phong phú, bố cục chặt chẽ, diễn đạt lưu loát. Kết hợp hài hoà giữa tả và kể, có xen cảm xúc, sử dụng được các biện pháp nghệ thuật đã học. Trình bày sạch sẽ, chữ viết đẹp.
 + Điểm 13 - 14 điểm : Bài làm tương đối đủ ý, bố cục rõ ràng, hành văn khá trôi chảy, sai ít lỗi chính tả và ngữ pháp.
 + §iÓm 10 – 12 ®iÓm : N¾m v÷ng yªu cÇu ®Ò ra. V¨n viÕt t¬ng ®èi tr«i ch¶y, m¹ch l¹c. Sai kh«ng qu¸ 4 lçi diÔn ®¹t.
+ Điểm 6 - 8 điểm : Ý tưởng nghèo nàn, bố cục lộn xộn, diễn đạt vụng về, sai nhiều lỗi chính tả và ngữ pháp.
+ §iÓm 3 –5 điểm: ý nghÌo, néi dung kh«ng t¶ c¶nh b×nh minh.
Lưu ý khi chấm tập làm văn:
Những bài làm có ý tưởng độc đáo, sáng tạo, viết chữ đẹp: không nhất thiết phải theo khung mẫu trên, giám khảo nên đánh giá cao bài viết.
Trường hợp giám khảo phát hiện thí sinh chép thuộc lòng bài mẫu sẵn có: chỉ cho tối đa 6.0 - 7.0 điểm).
Tuỳ theo mức độ bài làm cụ thể mà giám khảo vận dụng hướng dẫn chấm một cách linh hoạt.