Kỳ thi giáo viên giỏi cấp trung học cơ sở năm học 2008 -2009 đề thi môn: ngữ văn

SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC
——————
ĐỀ CHÍNH THỨC

KỲ THI GIÁO VIÊN GIỎI CẤP THCS NĂM HỌC 2008 -2009
ĐỀ THI MÔN: Ngữ văn
Thời gian làm bài: 150 phút, không kể thời gian giao đề
————————

1. NHẬN THỨC CHUNG (5,0 điểm):
	Chỉ thị của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục chuyên nghiệp năm học 2008-2009, xác định một trong các nhiệm vụ trọng tâm của năm học là:	
	“Tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” theo Chỉ thị 06-CT-TW của Bộ Chính trị với yêu cầu đặc thù của Ngành là gắn chặt với các cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” (“Hai không”), cuộc vận động “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” và phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực””.
	Đồng chí nêu nhận thức và một số việc làm cụ thể của bản thân khi nghiên cứu và thực hiện nhiệm vụ trên.
2. CHUYÊN MÔN (15,0 điểm):
 C©u 1 : ( 7.0 ®iÓm)
Nhµ v¨n Noãc-man Ku- sin nªu lªn gi¶ ®Þnh: Ph¶i ch¨ng “ C¸i chÕt kh«ng ph¶i lµ ®iÒu mÊt m¸t lín nhÊt trong cuéc ®êi. Sù mÊt m¸t lín nhÊt lµ b¹n ®Ó cho t©m hån tµn lôi ngay khi cßn sèng?” 
 ( TrÝch theo Nh÷ng vßng tay ©u yÕm- Nhµ xuÊt b¶n trÎ - H. 2003)
 	§ång chÝ h·y nªu suy nghÜ cña m×nh vÒ vÊn ®Ò trªn.
C©u 2: (8.0 ®iÓm)
	Cho ®Ò tËp lµm v¨n sau:
 	 NhËn ®Þnh vÒ gi¸ trÞ t­ t­ëng trong s¸ng t¸c cña thi hµo NguyÔn Du, cã ý kiÕn cho r»ng: 
 “ NguyÔn Du lµ mét con ng­êi suèt ®êi kh¾c kho¶i vÒ con ng­êi, vÒ lÏ ®êi.”
 ( NguyÔn Du toµn tËp - Mai Quèc Liªn, NXB V¨n häc, H.1996)
 H·y chän ph©n tÝch mét hoÆc mét sè t¸c phÈm cña NguyÔn Du lµm s¸ng tá nhËn ®Þnh trªn. 
§ång chÝ h·y ph©n tÝch ®Ò, lËp dµn ý chi tiÕt cho ®Ò tËp lµm v¨n trªn.
----------------------------------
 
 ThÝ sinh kh«ng sö dông tµi liÖu; C¸n bé coi thi kh«ng gi¶i thÝch g× thªm.
 Hä vµ tªn thÝ sinh ………………………………………. Sè b¸o danh…………….



SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC
——————

HƯỚNG DÂN CHẤM KỲ THI GVG THCS NĂM 2008
MÔN: Ngữ văn
————————

1. NHẬN THỨC CHUNG (5,0 điểm):
L­u ý: HD chÊm chØ nªu mét sè néi chung c¬ b¶n chung nhÊt. Trong phÇn mét sè viÖc lµm cô thÓ GV cã thÓ lùa chän nhòng c«ng viÖc cô thÓ, thiÕt thùc, hiÖu qu¶ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Þa ph­¬ng, ®¬n vÞ c«ng t¸c nh÷ng ph¶i b¸m s¸t néi dung c¸c cuéc vËn ®éng trªn vµ cã søc thuyÕt phôc cao.
a.NhËn thøc chung(2®) : 
-§©y lµ c¸c cuéc vËn ®éng lín, cã quan hÖ biÖn chøng víi nhau, cÇn thùc hiÖn trong nhiÒu n¨m, nh»m gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò bøc xóc, yÕu kÐm, tr× trÖ trong gi¸o dôc; t¹o m«i tr­êng gi¸o dôc lµnh m¹nh, n©ng cao c¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o chÊt l­îng gi¸o dôc chÊn h­ng gi¸o dôc n­íc nhµ ®¸p øng yªu cÇu ®µo t¹o con ng­êi cho thêi kú CNH vµ Héi nhËp quèc tÕ, trong ®ã quan träng vµ quyÕt ®Þnh thµnh c«ng lµ vai trß cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, gi¸o viªn. 
 - §Ó thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c cuéc vËn ®éng trªn ®ßi hái t©m huyÕt, tr¸ch nhiÖm, kiªn tr×, bÒn bØ cña mçi CBQL,GV, kh«ng ngõng häc tËp tu d­ìng n©ng cao phÈm chÊt chÝnh trÞ, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, hiÓu biÕt x· héi.....
b Mét sè viÖc lµm cô thÓ(3®):
- Kh«ng ngõng häc tËp tu d­ìng (chñ yÕu lµ tù hoc) n©ng cao phÈm chÊt chÝnh trÞ, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, hiÓu biÕt x· héi:
+Nghiªn cøu, häc tËp vÒ th©n thÕ sù nghiÖp vµ ®¹o ®øc Hå chÝ Minh; Môc ®Ých yªu cÇu, néi dung c¸c cuéc vËn ®éng( 4 v¨n b¶n trªn...); ChÝnh s¸ch, ph¸p luËt; C¸c v¨n b¶n chØ ®¹o vÒ ph¸t triÓn gi¸o dôc( LuËt GD 2005; §iÒu lÖ tr­êng trung häc; Qui ®Þnh ®¹o ®øc nhµ gi¸o; ChØ thØ 40....). Tõ ®ã mçi ng­êi lùa chän nhòng c«ng viÖc cô thÓ, thiÕt thùc, hiÖu qu¶ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Þa ph­¬ng, ®¬n vÞ c«ng t¸c
+Nghiªn cøu häc tËp vÒ T©m lÝ häc, ph­¬ng ph¸p d¹y hoc, Tin häc, Ngo¹i ng÷, ph­¬ng ph¸p tæ chøc c¸c ho¹t ®äng gi¸o dôc, kü n¨ng sèng...thùc hiÖn tèt nhiÖm vô d¹y häc-gi¸o dôc.
- Mét sè viÖc lµm cô thÓ:
+ VÒ ®¹o ®øc lèi sèng nhµ gi¸o:... chó ý vai trß tÊm g­¬ng cho häc sinh noi theo, phÊn ®Êu theo ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh , thùc hiÖn lêi d¹y cña Ng­êi:” Dï khã... còng ph¶i d¹y tèt häc tèt”; tr­íc m¾t thùc hiÖn tèt Qui ®Þnh ®¹o ®øc nhµ gi¸o, t©m huyÕt tr¸ch nhiÖm, v× häc sinh th©n yªu....
+ VÒ d¹y häc: Thùc ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc, phï hîp víi ®Æc ®iÓm t©m lý, tr×nh ®é häc sinh, gióp häc sinh tù tin vµ s¸ng t¹o trong häc tËp; ®æi míi kiÓm tra ®¸nh gi¸ thùc hiÖn ®¸nh gi¸ ®óng chÊt l­îng thùc, tÝch cù båi d­ìng HSG, phô ®¹o häc sinh yÕu kÐm, gi¶i quyÕt døt ®iÓm t×nh tr¹ng häc sinh ngåi sai líp....
+ VÒ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc: TÝch hîp trong gi¶ng d¹y c¸c bé m«n v¨n hãa; tæ chøc tèt c¸c ho¹t ®éng NGLL... gi¸o dôc cho häc sinh ph¸t triÓn toµn diÖn, h×nh thµnh kü n¨ng sèng cho häc sinh theo yªu cÇu ng­êi lao ®éng míi....
2. CHUYÊN MÔN (15,0 điểm):
C©u 1 : (7.0 ®iÓm)
A. KÜ n¨ng :
 Gi¸o viªn n¾m v÷ng kiÕn thøc lµm v¨n nghÞ luËn x· héi vµ vËn dông hiÓu biÕt tæng hîp tr×nh bµy lµm râ néi dung vÊn ®Ò ®Æt ra.
B. Néi dung :
 Gi¸o viªn cã thÓ cã c¸ch tr×nh bµy kh¸c nhau nh­ng ph¶i thÓ hiÖn ®­îc c¬ b¶n c¸c vÊn ®Ò sau:
a. Gi¶i thÝch:
 - Mét t©m hån tµn lôi lµ t©m hån kh«ng cßn høng thó víi cuéc ®êi, thê ¬ víi mäi chuyÖn, kh«ng quan t©m nh÷ng g× diÔn ra xung quanh vµ cã khi quªn c¶ b¶n th©n. T©m hån tµn lôi kh«ng cßn hy väng, kh«ng thiÕt tha, kh«ng ­íc muèn nªn phã mÆc, bu«ng xu«i hoÆc quay l­ng víi cuéc sèng hoÆc trèn tr¸nh, t×m cho m×nh mét n¬i nµo lÆng lÏ Èn dËt hoÆc tiªu cùc sa ng· vµo tÖ n¹n cê b¹c, r­îu chÌ, ma tóy… Mét t©m hån lôi tµn còng cã thÓ mÊt hÕt lßng tin, lu«n bi quan, ch¸n n¶n vµ sèng trong buån khæ, tuyÖt väng, bi kÞch ©m thÇm dai d¼ng. 
 - Nh÷ng biÓu hiÖn cña t©m hån tµn lôi cã thÓ lµ sù ch¸n n¶n, bi quan kh«ng tù tin vµo c«ng viÖc hay b¶n th©n; cã thÓ lµ suy nghÜ tiªu cùc vÒ cuéc sèng, vÒ lÝ t­ëng, vÒ t×nh yªu dÉn ®Õn nh÷ng th¸i cùc nh×n nhËn ®¸nh gi¸ thiÕu lßng tin; cã thÓ lµ sù thê ¬ v« tr¸ch nhiÖm víi cuéc ®êi vµ b¶n th©n; cã thÓ gäi ®ã lµ nh÷ng con ng­êi ®· chÕt ngay khi ®ang cßn sèng.
 - T¹i sao khi ®ang sèng ®Ó t©m hån tµn lôi l¹i lµ mÊt m¸t lín nhÊt, h¬n c¶ c¸i chÕt? V× ®ã kh«ng cßn lµ cuéc sèng, cuéc sèng cã ý nghÜa ®Ých thùc. Ng­êi ®ang sèng ®Ó t©m hån tµn lôi th× chØ lµ mét thùc thÓ tån t¹i mµ th«i; ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ anh ta ®· chÕt (chÕt ngay khi cßn ®ang sèng). Cã lÏ v× lÏ nµy mµ nhµ th¬ Xu©n DiÖu ®· tõng viÕt: “ Thµ mét phót huy hoµng råi chît t¾t / Cßn h¬n buån le lãi suèt tr¨m n¨m”, ph¶i ch¨ng ®ã còng lµ mét lêi kªu gäi cho mét triÕt lý sèng m¹nh mÏ, ®Çy kh¸t khao, uíc väng vµ h¬n tÊt c¶ lµ niÒm tin vµo cuéc sèng t­¬i ®Ñp. 
b. Bµn luËn:
- ThÝ sinh ph¶i b×nh luËn ®­îc ý kiÕn võa nªu ë trªn cã ®óng kh«ng? §óng ë chç nµo? V× sao? VÊn ®Ò ®ã cã ý nghi· nh­ thÕ nµo? 
- ThÝ sinh cÇn ph¶i kh¼ng ®Þnh ®­îc ®©y lµ ý kiÕn ®óng. Tr­íc hÕt c¸i ®au khæ, mÊt m¸t, thËm chÝ c¶ hy sinh lín nhÊt cña cuéc ®êi mçi con ng­êi kh«ng ph¶i thiÕu thèn, ®ãi nghÌo… mµ c¸i ®au khæ, mÊt m¸t lín nhÊt cña cuéc ®êi mçi con ng­êi chÝnh lµ sù mÊt niÒm tin vµo chÝnh b¶n th©n m×nh, vµo cuéc sèng vµo t­¬ng lai, v« väng, v« tr¸ch nhiÖm víi chÝnh b¶n th©n m×nh, víi ng­êi th©n víi cuéc ®êi. §©y còng lµ mét triÕt lý sèng hÕt søc hµm sóc vµ cã gi¸ trÞ cho nhËn thøc cho mçi con ng­êi chóng ta ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng­êi trÎ tuæi (thÕ hÖ trÎ) trong cuéc sèng ®Çy biÕn ®éng. 
c . Ph©n tÝch chøng minh
 - NhËn xÐt ®­îc vÊn ®Ò b×nh luËn thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo trong cuéc sèng vµ v¨n häc nh­ thÕ nµo? (ThÝ sinh cã thÓ chän mét vµi dÉn chøng tiªu biÓu c¶ trong cuéc sèng vµ trong v¨n häc ph©n tÝch lµm râ vÊn ®Ò).
 - Bµi häc cho b¶n th©n: nhËn thøc vµ hµnh ®éng tr¸nh bi quan, ch¸n n¶n hoÆc thÊt väng, lu«n t×m cho m×nh niÒm vui vµ hy väng, nghÞ lùc phÊn ®Êu vµ v­¬n lªn ngay c¶ nh÷ng lóc khã kh¨n nhÊt trong cuéc sèng.
C. Thang ®iÓm 
 - §iÓm 6-7 : §¸p øng nh÷ng yªu cÇu nªu trªn. Bµi tr×nh bµy c¶m xóc, dÉn chøng chän läc vµ thuyÕt phôc. DiÔn ®¹t trong s¸ng, l­u lo¸t. Cã thÓ cßn mét vµi sai sãt nhá .
- §iÓm 4-5 : HiÓu vÊn ®Ò, nªu ®­îc nh÷ng néi dung chñ yÕu; dÉn chøng ch­a thËt phong phó, ch­a toµn diÖn; bè côc ch­a chÆt chÏ. Cã thÓ cßn m¾c lçi dïng tõ, diÔn ®¹t .
- §iÓm 2-3 : Ch­a hiÓu ch¾c ch¾n yªu cÇu cña ®Ò bµi, kiÕn thøc s¬ sµi hoÆc diÔn ®¹t lóng óng, bè côc thiÕu chÆt chÏ; ch­a lµm râ ®­îc néi dung ®Ò bµi yªu cÇu.
- §iÓm 0-1: Kh«ng hiÓu râ ®Ò bµi, néi dung vµ dÉn chøng s¬ sµi, diÔn ®¹t ch­a râ vÊn ®Ò cña ®Ò bµi; lçi c©u vµ tr×nh bµy.
C©u 2 : (8.0 ®iÓm)
 Víi yªu cÇu cña ®Ò bµi, thÝ sinh cÇn lµm râ ®­îc nh÷ng néi dung sau:
Ph©n tÝch ®Ò.
H­íng dÉn häc sinh thùc hiÖn c¸c thao t¸c ph©n tÝch ®Ò, x¸c ®Þnh 3 yªu cÇu:
1. Thao t¸c nghÞ luËn: NghÞ luËn v¨n häc vÒ mét vÊn ®Ò t­ t­ëng trong s¸ng t¸c cña mét t¸c gi¶.
Néi dung: T­ t­ëng chi phèi toµn bé s¸ng t¸c cña NguyÔn Du lµ vÊn ®Ò con ng­êi vµ lÏ ®êi.
Ph¹m vi t­ liÖu: T¸c phÈm tiªu biÓu cña NguyÔn Du.
lËp dµn ý chi tiÕt cho bµi tËp lµm v¨n.
Më bµi:
- Giíi thiÖu vÒ NguyÔn Du víi nh÷ng nhËn ®Þnh kh¸i qu¸t.
- Nªu vÊn ®Ò: T­ t­ëng chi phèi toµn bé s¸ng t¸c cña NguyÔn Du lµ quan ®iÓm nh©n v¨n. Nhµ th¬ lu«n day døt vµ kh¾c kho¶i muèn t×m lêi gi¶i cho sè phËn con ng­êi c¬ cùc, bÊt h¹nh trong x· héi phong kiÕn .
§Þnh h­íng: Cã thÓ nªu mét hay mét sè t¸c phÈm t©m ®¾c cña NguyÔn Du.
Th©n bµi 
a - Gi¶i thÝch nhËn ®Þnh: 
ý kiÕn cu¶ «ng Mai Quèc Liªn nªu lªn 2 vÊn ®Ò bao trïm s¸ng t¸c cña NguyÔn Du: 
- §¹i thi hµo lu«n day døt vµ dµnh nhiÒu t©m huyÕt suy nghÜ vÒ con ng­êi, vÒ nh÷ng nçi ®au bÊt h¹nh cña con ng­êi, ®Æc biÖt lµ ng­êi nghÌo khæ, ng­êi phô n÷ tµi s¾c. Yªu th­¬ng vµ c¶m th«ng chia sÎ, nhµ th¬ dµnh cho hä nhiÒu t×nh c¶m ch©n thµnh vµ s©u s¾c. Tr¸i tim nh©n ®¹o ®· nÕm tr¶i nhiÒu ®¾ng cay gióp nhµ th¬ hiÓu nhiÒu bi kÞch ®au ®ín cña con ng­êi, tõ ®ã, gi·i bµy lßng m×nh trªn trang s¸ch, khãc th­¬ng cho phËn m×nh vµ phËn ng­êi. ..
- §«i m¾t nh×n thÊu cuéc ®êi, gióp thi hµo nhËn ra nhiÒu bÊt c«ng cña x· héi phong kiÕn. Bi kÞch tµi s¾c, søc m¹nh ®ång tiÒn hay sù môc ruçng cña triÒu ®×nh, b¶n chÊt xÊu xa cña vua quan vµ bän ng­êi l­u manh téi lçi ®· ®Èy ng­êi l­¬ng thiÖn vµo ®­êng cïng. Nhµ th¬ ®au ®ín nhËn thÊy vµ v¹ch trÇn b¶n chÊt tµn b¹o vµ v« nh©n cña giai cÊp thèng trÞ. Tè c¸o vµ lªn ¸n thÕ lùc ®ång tiÒn, v¹ch trÇn bé mÆt gi¶ t¹o cña quan l¹i, tay sai, lªn ¸n lÔ gi¸o phong kiÕn vïi dËp tµi n¨ng vµ h¹nh phóc con ng­êi. 
- Tõ quan ®iÓm nh©n v¨n Êy, nhµ th¬ ca ngîi vµ bªnh vùc, ®Êu tranh v× quyÒn sèng con ng­êi. M¬ ­íc cuéc sèng tù do vµ c«ng lý. Nh©n vËt cña NguyÔn Du, dï trong hoµn c¶nh nµo, còng lu«n ý thøc vÒ nh©n c¸ch vµ lu«n kh¸t khao v­¬n dËy t×m l¹i l­¬ng t©m trong s¸ng, t×m l¹i lÏ sèng cuéc ®êi. T­ t­ëng nh©n ®¹o thÊm nhuÇn trong s¸ng t¸c cña NguyÔn Du ®· lµm nªn søc sèng l©u bÒn trong nhiÒu thÕ hÖ ng­êi ®äc ViÖt nam vµ bÌ b¹n thÕ giíi.
b. PhÇn ph©n tÝch chøng minh ý kiÕn
Häc sinh cã thÓ chän mét hay nhiÒu t¸c phÈm tiªu biÓu ®Ó lµm s¸ng tá vÊn ®Ò.
- VÊn ®Ò sè phËn con ng­êi vµ nh÷ng bi kÞch tµi s¾c. ThÊu hiÓu vµ c¶m th«ng chia sÎ víi bao th©n phËn ng­êi phô n÷ nh­ Thuý KiÒu, §¹m Tiªn ( TruyÖn KiÒu), TiÓu Thanh (§éc TiÓu Thanh kÝ), ng­êi ca n÷ ( Long thµnh cÇm gi¶ ca) hay nh÷ng kiÕp ng­êi oan uæng (V¨n chiªu hån)…
- VÊn ®Ò nh©n sinh ®Æt ra trong nh÷ng bøc tranh hiÖn thùc x· héi phong kiÕn thèi n¸t, thÕ lùc ®ång tiÒn, bé mÆt giai cÊp thèng trÞ vµ tay sai, b¶n chÊt ®ª tiÖn cña bän l­u manh …TÊt c¶ c¸c thÕ lùc Êy ®· vïi dËp con ng­êi vµ ­íc m¬ cña hä. Nhµ th¬ cè g¾ng ®­a ng­êi ®äc ®i t×m lêi gi¶i ®¸p ngän nguån bi kÞch vµ c©u hái lín ®ã vÉn lµm «ng khæ ®au, day døt, tr¨n trë suèt cuéc ®êi.
- Gi¸ trÞ t­ t­ëng trong s¸ng t¸c cña NguyÔn Du ®· t×m ®­îc tiÕng nãi ®ång c¶m cña nhiÒu thÕ hÖ ®éc gi¶. Ngµy nay, t¸c phÈm cña «ng vÉn lµm chóng ta xóc ®éng vµ rÊt xøng ®¸ng ®Ó tr©n träng, t×m hiÓu, ®¸nh gi¸.
 3. KÕt bµi:
- Kh¼ng ®Þnh tµi n¨ng vµ t­ t­ëng nh©n v¨n lµm nªn nh÷ng trang th¬ truyÒn thÕ cña t¸c phÈm NguyÔn Du.
- Liªn hÖ th¸i ®é vµ suy nghÜ cña líp trÎ h«m nay vÒ gi¸ trÞ nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc cæ vµ t¸c phÈm cña NguyÔn Du.
c. Thang ®iÓm
a. PhÇn ph©n tÝch ®Ò: ( 1 ®iÓm)
 + 1 ®iÓm : Nªu ®óng vµ ®ñ, râ rµng 3 yªu cÇu ( Yªu cÇu 1: 0.25®; yªu cÇu 2: 0.5®; yªu cÇu 3: 0.25 ®).
b.Dµn ý : (7 ®iÓm)
- Më bµi: 0.5 ®iÓm (ý1 vµ 3 cho 0.25®; ý 2 cho 0.25®) 
- Th©n bµi: 6®iÓm
+ PhÇn gi¶i thÝch: Cho 1.5®: Cô thÓ: ý1: 0.5®; ý 2: 0.5®; ý3: 0.5®.
+ PhÇn ph©n tÝch vµ chøng minh: Cho 4.5®: Cô thÓ : ý1: 2®; ý 2: 1.5®; ý 3: 1®
- Kªt bµi: Cho 0.5 ® (ý 1: cho 0.25®; ý 2 :0.25®)
--------------------------------
L­u ý : §iÓm bµi thi lµ ®iÓm tÊt c¶ c¸c c©u céng l¹i; C¸c gi¸m kh¶o c©n nh¾c cho ®iÓm c¶ c©u, ®iÓm lµm trßn ®Õn 0.5®. VD: (5.5; 6.0;…14.5)