Giáo án Sinh 9 - Tiết 1 đến tiết 49
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Giáo án Sinh 9 - Tiết 1 đến tiết 49, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tiết: 1 - 2 Ngày 10 tháng 9 năm 2009 Mở đầu Giới thiệu nghề lâm sinh I. Mục tiêu: - HS nắm được mục đích và ý nghĩa học nghề. - Vai trò nghề lâm sinh đối với đời sống, kinh tế, xã hội và cảnh quan - Giáo dục ý thức bảo vệ thiên nhiên, yêu thivhs bộ môn II. Đồ dùng dạy học: - Tranh về các loại rừng III. Hoạt động dạy học: 1. Kiểm tra bài cũ: 2. Bài mới. Hoạt động 1: Lý thuyết về lâm sinh: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Mục đích của môn học lâm sinh là ntn? Môn học lâm sinh nghiên cứu những nghành học nào? Môn học lâm sinh có liên quan đến các nghành khoa học nào? Ngành lâm sinh có ý nghĩa ntn đối với đời sống con người? 1. Mục đích của môn học lâm sinh - Nghiên cứu một cách tổng hợp mối quan hệ giữa cơ thể và ngoại cảnh - Do nghành học lâm sinh và lâm nghiệp nghiên cứu 2. Mối quan hệ giữa các nghành khoa học với nghành lâm sinh. - Nghành học lâm sinh có liên quan đến nhiều nghành khoa học khác như. Sinh Học, Lâm Nghiệp, Y Học, Mỹ Thuật 3. ý nghĩa của nghành lâm sinh: - Cung cấp kiến thức hiểu biết về nghành học - Cung cấp khí oxi cho mọi hoạt động sống của sinh vật - Giúp các nhà khoa học nghiên cứu các hiện tượng biến đổi của tế bào - Nhờ có nghành lâm sinh mà môi trường sống được ổn định và trong lành - Đem lại nguồn lợi kinh tế cho mỗi người dân và mỗi quốc gia Hoạt động 2: Thực hành: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh GV Cho học sinh quan sất tranh của các loại rừng Phân tích tính đặc trưng của rừng GV Cho học sinh đi khảo sát một số thành phần của rừng và phân biệt chúng - Học sinh quan sát một số kết cấu của rừng qua tranh - Xác định tính đặc trưng của rừng - Chia các nhóm đi khảo sát III. Kiểm tra đánh giá: - Gv cho học sinh nhắc lại nội dung của bài dạy - Tổng kết buổi thực hành đánh giá rút kinh nghiệm IV. Hướng dẫn về nhà: - Tiếp tục phân tích tính đặc trưng của rừng - Tìm hiểu thêm một số rừng ở địa phương ************************* Tiết: 3 - 5 Ngày 10 tháng 9 năm 2009 Ươm cây rừng I. Mục tiêu: - HS nắm được đặc điểm của vườn ươm, tính chất đất, tính chất hạt - Nắm được các kỷ thuật về gieo hạt làm đất làm bầu đất, gieo hạt - Giáo dục ý thức bảo vệ thiên nhiên, yêu thích bộ môn II. Đồ dùng dạy học: - Tranh vẽ các kiểu làm bầu vật liệu bao bầu PE, đất lầm bầu, cuốc, cào, bình phun, vôi, phân chuồng hoai, phân vô cơ, hoá chất xử lý đất, hạt III. Hoạt động dạy học: 1. Kiểm tra bài cũ: 1. ý nghĩa của môn học lâm sinh ntn? 2. Thành phần của rừng ntn? 2. Bài mới. Hoạt động 1: Chọn vườn ươm: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Em hiểu thế nào gọi là vườn ươm cây rừng? Thế nào là vườn ươm chuyên nghiệp? Thế nào là vườn ươm tạm thời? Muốn lập vườn ươm phải dựa trên những điều kiện nào? Đất vườn ươm bao gồm những thành phần nào? GV. Cho học sinh biết công thức tính đất sane xuất phù hợp với lượng hạt gieo Trong đó: - P. là diện tích đất sản xuất cho 1 loại cây (m2, ha) - N. Số lượng cây con phải sản xuất hàng năm - n. Sản lượng cây con hợp lý trên đơn vị diện tích (m2, ha) - A. Số năm nuôi cây con - B. Tổng số các khu trong vườn ươm - C. Số khu sử dụng để gieo ươm hàng năm - n,. sản lượng cây con hợp lý trên mết dài của rãnh gieo - m. Tổng số chiều dài của rãnh gieo trên đơn vị diện tích (ha) Đất vườn ươm được chia làm những thành phần nào? Đất không sản xuất bao gồm những thành phần nào? 1. Các loại vườn ươm cây rừng: Là nơi tập trung bồi dưỡng và sản xuất cây con cung cấp giống cây cho trồng rừng - Vườn ươm chuyên nghiệp chỉ sản xuất một loại cây có quy mô lớn lâu dài - Vườn ươm tổng hợp Sản xuất nhiều loại cây cho các mục đích trồng rừng khác nhau - Vườn ươm tạm thời có quy mô nhỏ và sử dụng trong một thời gian ngắn 2 đến 3 năm - Vườn ươm lâu dài và cố định để sản xuất cây giống cho một vùng rộng lớn và lâu dài 2. Địa điểm lập vườn ươm cây rừng: - Điều kiện tự nhiên: + Thích hợp nhất là. Độ giốc từ 2 đến 5o ở miền bắc tránh gió lạnh đất vườn ươm nên đặt theo hướng Bắc và Đông Bắc. Miền trung tránh hướng gió Tây - Nam + Đất lập vườn ươm nên chọn đất tơi xốp, đất pha cát. Đất có mực nước ngầm 1,5 đến 2m và có độ PH từ 5 đến 6 + Tránh nơi đất trồng hoa màu lâu năm và nơi gần rừng già cội, chăn nuôi gia súc - Điều kinh doanh: Nên chọn vườn ươm gần đường giao thông, dân cư, nguồn nước có sẵn. 3. Diện tích vườn ươm: Bao gồm đất sản xuất và đất không sản xuất + Đất sản xuất gồm: đất làm nhà, đường đi, luống rãnh chiếm khoảng 40% + Đất sản xuất; tuỳ theo trường hợp gieo và mục đích gieo ta có các cách tính sau. * Trường hợp gieo vãi đều, liên canh dược tính theo công thức sau - Trường hợp gieo vãi dều luân canh - Trường hợp gieo rãnh tính theo công thức: 4. Phân chia đất vườn ươm: - Đất sản xuất: + Được chia thành các khu kinh doanh: Gồm đất gieo hạt, cấy cây, nghiên cứu thí nghiệm. Được bố trí sao cho phù hợp + Nếu sản xuất bằng thủ công thì chiều dài từ 30 - 50m. Bằng cơ giới thì chiều giài vườn ươm từ 200 - 300m. Chiều rộng thường bằng 1/3 - 1/2 chiều dài - Đất không sản xuất: + Đất làm đường đi lại: đường chính chia khu vườn thành 2 - 4 khu rộng 6 - 8m đường phụ đặt vuông góc với đường phụ rộng 2 - 3m đường chạy quanh vườn rộng 6 - 10m + Đất làm hệ thống tưới nước và tiêu nước: Gòm mương dẫn, ao hồ, sông suối + Đất làm hàng rào bảo vệ + Đất làm nhà kho, sân phơi Hoạt động 2: Làm đất vườn ươm. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Làm đất có tác dụng ntn? Em thường thấy người ta làm đất trước khi gieo ươm ntn? Trước khi gieo đất phải làm ntn? Kích thước của hạt ntn? Luống gieo được chia làm mấy loại? Dựa vào đâu để làm đất vườn ươm? Ưu điểm của bầu dinh dưỡng ntn? Vỏ bầu được chia làm mấy loại? Ruột bầu có tác dụng ntn? Tỷ lệ trộn ruột bầu ra sao? Nêu kỷ thuật xếp bầu trên luống? 1. Tác dụng của làm đất: Làm cho đất tơi xốp, cải thiện kết cấu của đất, tăng sức thấm và giữ nước, tăng độ thoáng khí, tạo điều kiện cho rễ hô hấp, giảm sự thoát hơi nước mặt đất thúc đẩy hoạt động của vi sinh vật, diệt trừ cỏ giại và sâu bệnh, giảm bớt các khí độc 2. Kỷ thuật làm đất: - Chuẩn bị đất để gieo hạt: + Cày đất tiến hành cày sâu và cày nông + Bừa đất Làm cho đất tơi nhỏ, sạch cỏ, san bằng đất, vùi phân vào đất - Làm đất trước khi gieo. Đất đã được cày bừa nhiều lần, kết hợp với khử độc và khử chua cho đất. Thuốc khử độc Boóc đô hoặc beclin khử chua vôi bột - Kích thước hạt đất tuỳ thuộc vào kích thước của hạt gieo đường kính thường 1 - 2mm - Luống gieo gồm 3 loại : Luống nổi, luống chìm, luống bằng. Tuỳ thuộc vào loại đất - Kích thước luống thường dài 10m, rỗng 10 - 20cm, rãnh luống 20 - 30cm Hướng luống chạy theo chiều dài khu kinh doanh - Thời kỳ làm đất tuỳ thuộc vào mùa gieo hạt và từng đại phương từng vùng 3. Kỷ thuật làm bầu dinh dưỡng: * Ưu điểm: Có các tính chất đất phù hợp với yều cầu sinh lý của loài cây gieo ươm khi đem trồng hầu như bộ rễ không bị tổn thương tỉ lệ cây trồng sống cao diện tích gieo ươm bằng bầu dinh dưỡng giảm từ 50 - 60% so với cách gieo ươm cổ điển. * Nhược điểm: Tốn công, tiền của, ảnh hưởng đến kinh tế ... - Vỏ bầu thường làm bằng PE. Có kích thước là 3 - 5cm, 5 - 6cm,15 cm. cao 12 - 15cmcó khi tới 20cm. Thông 2 đầu hoặc làm bàng tre nứa, lá cây, rơm rạ và cỏ khô - Ruột bầu là môi trường trực tiếp nuôi đưỡng trực tiếp và để cho rễ sịnh trưởng thành phần ruột bầu gồm đát có cơ giớ nhẹ, phân chuồng hoai, phân hữu cơ trộn theo tỷ lệ nhất định - Đống và xếp bầu theo hàng trên luống bầu cách bầu 1cm, hàng cách hàng 2cm Hoạt động 3: Gieo hạt: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Có mấy biện pháp gieo hạt cây trồng? Mỗi cách gieo hạt trong vườn ươm có ưu và nhược điểm ntn? Mỗi cách gieo ươm phù hợp với những địa hình ntn? Trước khi gieo hạt cần phải làm những gì? Loại thuốc nào người ta hay dùng đê xử lý hạt giống và đất? Mục đích xử lý hạt giống có ý nghĩa ntn? Ngoài các biện pháp xử lý trên người ta còn xử lý và kích thích hạt giống bằng phương pháp nào nữa? Bón lót phân trước khi gieo hạt có ý nghĩa ntn? Những loại phân bón nào hay dùng để bón lót? Liều lượng bón phân phải phụ thuộc vào những yếu tố nào? Đất trước khi gieo cần phải làm gì? Để hạt giống nẩy mầm tốt cần dựa vào những yếu tố nào? Thời vụ gieo hạt có ý nghĩa ntn? Mật độ gieo hạt đống vai trò ntn? Lấp đất cho hạt gieo có tác dụng gì? Hãy nhêu các khâu chăm sóc trước khi hạt nẩy mầm? Tác dụng của từng khâu chăm sóc đó? Hãy nêu các khâu chăm sóc sau khi hạt nảy mầm? Tác dụng của các khâu chăm sóc trước và sau khi hạt nảy mầm có tác dụng giống nhau không? Sau khi học sinh trả lời GV tổng kết lại nội dung 1. Phương pháp gieo hạt trong vườn ươm: - Gieo vãi: + Ưu điểm tận dụng được không gian dinh dưỡng + Nhược điểm: Khâu chăm sóc và cơ giới khó khăn áp dụng cho các loại hạt nhỏ - Gieo hàng: Ưu điểm: Thuận tiện cho việc chăm sóc và sử dụng cơ khí hoá, điều kiện dinh dưỡng và ánh sáng + Nhược điểm: Không tận dụng được không gian và dinh dưỡng - Gieo hốc: Ưu điểm tiết kiệm được hạt giống chọn lọc được nhân tạo tốt, dễ chăm sóc, + Nhược điểm: Tốn đất, không gian, công gieo hạt 2. Công tác chuẩn bị trước khi gieo hạt. - Xử lý hạt giống kích thích hạt nảy mầm bằng các biện pháp sau. + Dùng nhiệt độ cao. Ngâm trong nước nóng tuỳ theo từng đặc điểm của hạt giống mà có nhiệt độ và thời gian ngâm khác nhau. Ví dụ hạt bạch đàn ngâm trong nước 30 - 35o trong 6 giờ + Tác dụng cơ giới: Đối với các hạt vỏ khô dày, cứng, khó thấm nước có thể trộn với nước rồi chà xát cho mỏng vỏ. Cách này dễ làm cho hạt bị tổn thương + Tác dụng hoá học: Dùng hoá chất ăn mòn để vỏ dễ thấm nước, đồng thời tăng cường các quá trình sinh lý của hạt và tăng khả năng sinh trưởng của cây con sau này. Hoá chất xử lý ZnSO4; CuSO4; NaCl, C2H5OH, CH4Hoá chất kích thích sinh trưởng Gibererin 2,4 D - Napthylaxetic Nồng độ phụ thuộc tuỳ theo từng loại hạt Ngoài ra người ta còn sử dụng tia X sống siêu âm, các chất phống xạ kích thích cho hạt nảy mầm. + Khử độc và diệt nấm cho hạt dùng các dd fomalin o,15%, Cu SO4 0,3 - 1%, HgCl2 0,1%, Ca(OH)2 1 - 2%, KMnO4 0,5% các bã độc và dầu hoả để tránh kiến và chim thú ăn hạt - Bón lót trước khi gieo hạt: Là biện pháp quan trọng nhất trong trong việc sản xuất cây con. Bón trước khi gieo cấy gồm các loại phân bón sau. Phân vô cơ, phân hữu cơ, phân vi sinh. Tuỳ theo đặc tính của loài cây, đất đai, khí hậu mà chọn loại phân bón và liều lượng bón, thời gian bón cho phù hợp Ví dụ: Nếu phối hựp phân chuồng và phân hoá học thì liều lượng bón phân cho 1ha như sau: 3.000kg - 5.000kg phân chuồng + 50 - 100kg phân đạm + 100 - 150kg supe lân. - Chuẩn bị đất để gieo hạt: trước khi gieo đất phải được cày bừa, xới đất lần cuối, san bằng mặt đất, trộn đều và vùi phân vào đất. 3. Kỷ thuật gieo hạt: - Thòi vụ gieo hạt. quyết định sự nảy mần của hạt giống, tốc độ sinh trưởng và khả năng đề kháng của cây con, tuổi cây đem cấy và giá thành sản xuất Do đó xác định thời vụ phải căn cứ vào đặc tính của cây, điều kiện khí hậu và đất, điều kiện tưới nước và mùa trồng cây cho thích hợp. - Mật độ gieo hạt: Là lượng hạt gieo (g, kg) trên đơn vị diện tích (m2, ha) - Gieo và lấp hạt: Phải tuân thủ theo quy trình sau, gieo hạt, lấp đất lên hạt (dày 1 - 4cm) che phủ, tưới nước, rắc thuốc quanh luống. 4. Chăm sóc trước khi hạt giống nảy mầm: - Che phủ: Nhằm giảm lượng nước bốc hơi, hạn chế đất mặt đống váng, lực ép của nước mưa, nước tưới, nhiệt độ cao, hạt giống và phân bón nổi trên mặt đất, hạn chế cỏ dại Vật liệu bằng tre, nứa, cỏ khô, rơm rạ Trước khi chê phủ cần khử trùng vật liệu và độ dày che phủ từ 2 - 3cm. - Tưới nước. Nhằm làm cho đất luôn ẩm, hạt có đủ nước cần thiết để nẩy mầm điều hào nhiệt độ - Làm cỏ xới đất: Nhằm diệt trừ cỏ dại, làm cho đất tơi xốp, tạo điều kiện cho hạt nảy mầm dễ dàng nhú khỏi mặt đất. - Phòng trừ sâu bệnh, chim thú ăn hạt: Phải khử trùng đất và hạt giống trước khi gieo. Sau khi gieo dùng vôi bột và bã độc rắc xung quanh luống gieo 5. Chăm sóc vườn ươm sau khi hạt nẩy mầm: - ở giai đoạn này việc chăm sóc tạo mọi điều kiện thuận lợi cho cây sinh trưởng và phát triển tốt gồm các công đoạn sau: - Che nắng: Tạo bóng râm cho cây, giảm sự bốc hơi nước, tăng độ ẩm cho không khí dưới mái che Vật liệu che nắng tre, nứa, cành cây khô. - Làm cỏ xới đất: Định kỳ làm cỏ xới đất nhằm diệt trừ cỏ dại, ổ sâu bệnh, tăng độ thoáng cho đất Bằng cách cuốc cỏ phun thuốc - Tưới nước: Phải định kỳ tưới nước cho cây sau khi hạt nảy mầm. Nhưng lượng nước tưới phải phụ thuộc vào diều kiện đất đai, khí hậu, mức độ sinh trưởng của cây loại cây - Bón thúc: Nhằm cung cấp kịp thời chất dinh dưỡng cho cây sinh trưởng, phát triển, tăng sức đề kháng, rút ngắn thời gian nuôi cây. Phải dùng những loài phân có hiệu lực nhanh, vào thời kỳ sinh trưởng mạnh. Các loại phân bón thường dùng. Phân chuồng hoai, phân vô cơ (Phân đạm, phân kli, phân lân), Phân vi sinh. Lượng bón phải phụ thuộc vào loại cây, loại đất, thời kỳ sinh trưởng của cây, thời tiết khí hậu - Tỉa thưa cây con: Nhằm loại bỏ bớt những cây có mật độ quá dày tạo điều kiện cho cây con còn lại có đủ không gian dinh dưỡng. Tuỳ thuộc vào mật độ mà có số lần tỉa thưa cho phù hợp. Nhưng tránh tổn thương cho các cây còn lại. - Cấy cây: Phải đảm bảo các nguyên tắc sau: Loại bỏ cây không đủ điều kiện, giữ không cho bộ rể bị tổn thương và khô héo, bộ rể không bị biến dạng. Trước khi cấy cần phải kích thích bộ rể, hồ bộ rể tạo điều kiện cho bộ rể phát triển. - Phòng trừ sâu bệnh hại: Với phương châm phồng là chính trừ kịp thời như: thường xuyên làm vệ sinh vườn ươm, định kỳ phun thuốc, . Hoạt động 4: Bứng cây, vận chuyển, giâm cây con: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Cây con đến lúc ngừng sinh trưởng, hay sinh trưởng yếu chúng ta cần làm gì? Hãy nêu kỷ thuật bứng cây rể trần và cây có bầu? Sau khi bứng cây để vận chuyển cây tới nơi để trồng cần phải làm gì? Hãy nêu những nguyên tắc trong quá trình vận chuyển cây? Nếu cây vận chuyển đến nơi trồng mà không trồng hết ta phải làm ntn? 1. Bứng cây đêm trồng: - Cây đủ tuổi và đạt tiêu chuẩn có thể bứng cây đi trồng. Bứng cây đúng kỷ thuấ sẻ đảm bảo tỷ lệ sống cao. - Thời vụ bứng cây: Vào lúc cây ngừng sinh trưởng hoặc sinh trưởng yếu. - Kỷ thuật bứng cây rể trần. Phải hồ bộ rể sâu khi bứng, tránh để bộ rể bị tổn thương, trước khi bứng 1 - 2 ngày phải tưới nước cho mềm đât - Kỷ thuật bứng cây có bầu: Dùng xẻng đào rãnh theo luống sâu đến đáy bầu dùng dao cắt rể cọc nhẹ nhàng gỡ từng bầu xếp vào dụng cụ chuyên chở 2. Bao gói và vận chuyể cây con. - Sau khi bứng cây phải bao gói và xếp cây con cẩn thận để vận chuyể cây đem đi trồng + Đối với cây rễ trần: Chỉ việc xếp cây con vào dụng cụ chuyên chở, che nắng không cần bao gói + Đối với cây có bầu: Phải buộc bầu chặt trước khi để vào dụng cụ chuyên chở - Quá trình chuyên chở phải đảm bảo nguyên tắc: Không làm cây và bộ rể bị khô, xây xát, giập nát - Chuyển đến nơi mà không trồng hết phải giâm tạm cây có thể kéo dài 1 - 3 tháng III. Kiểm tra đánh giá: - Gv cho học sinh nhắc lại nội dung của bài dạy - Tỏng kết buổi thực hành đánh giá rút kinh nghiệm IV. Hướng dẫn về nhà: - Tiếp tục phân tích tính đặc trưng của rừng - Tìm hiểu thêm một số rừng ở địa phương Tiết: 6 - 8 Ngày 17 tháng 9 năm 2009 Trồng cây rừng I. Mục tiêu: - HS nắm được các thao tác trồng cây rừng, vận chuyển cây rừng, kỷ thuật trồng và chăm sóc cho từng loại cây, từng giai đoạn phát triển của cây, từng loại đất cụ thể - Giáo dục tính cận thân và yêu thích bộ môn II. Đồ dùng dạy học: - Tranh về các loại rừng và kỷ thuật được áp dụng cho từng loại cụ thể III. Hoạt động dạy học: 1. Kiểm tra bài cũ: a. Hãy nêu kỷ thuật bứng cây đi trồng cho từng loại cây? b. Hãy nêu kỷ thuật chăm sóc vườn ươm vởmtước và sau khi hạt nảy mầm 2. Bài mới. Hoạt động 1: Dọn và làm đất trồng rừng: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Tác dụng của việc dọn và làm đất trồng rừng ntn? Quá trình dọn đất trồng rừng phải dựa vào đặc điểm nào? Có mấy hình thức dọn rừng? Làm đất trồng rừng có những phương thức nào? Làm đất trồng rừng ở nơi đất bằng có những hình thức ntn? Làm đất ở nơi đất giốc có những hình thức nào? 1. Tác dụng: + Cải thiện điều kiện ánh sáng cho cây trồng. + Cải thiện tính chất của đất. 2. Dọn đất trồng rừng. - Chặt bỏ toàn bộ hay một phần thực vật hoang dại. Quá trình loại bỏ thực vật hoang dại phụ thuộc vào giá trị kinh tế của thực vật tự nhiên, sinh thái thực vật, tình hình độ giốc và sự xói mòn đất - Có thể tiến hành theo hai cách: + Chặt theo hố. + Chặt theo băng. Hoặc dùng thuốc hoá học để diệt trừ cây hoang dại. 3. Làm đất trồng rừng: - Có hai phương thức làm đất trồng rừng: Là làm toàn bộ khu rừng hoặc làm một phần. Tuy nhiên phải căn cứ vào điều kiện cụ thể để có phương thức làm đất cho phù hợp. + Làm đất ở nơi đất bằng: Có thể áp dụng các hình thức sau: * Làm đất theo dải bằng. áp dụng ở nơi đất giốc nhỏ. Dải rộng từ 0,5 đến 3 - 5m, cự ly dải lớn hơn bề rộng * Luống lỏm: Tạo bởi 1 - 2 rãnh cày, rộng 0,3 - 0,7m, sâu 0,15 - 0,3m. * Luống cao: Tạo 1 - 2 đường cày, rộng 0,3 - 0,7m, cao 0,2 - 0,3m. * Hố bằng: Hình vuông hay tròn, chiều dài, rộng của hố 0,3 - 1m, sâu 0,2- - 0,3m. áp dụng ở nơI thoát nước tốt. * Hố lỏm: Tròn hoặc vuông có đường kính 0,3 - 1m, sâu 0, 3 - 0,5m. áp dụng ở nơi đất cát khô hạn * Hố lồi: Chiều cao hố 0,2 - 0,3m, rộng 0,5 - 1m + Làm đất ở nơi đất giốc: Có thể áp dụng các hình thức sau. * Làm theo giải nghiêng: Chiều rộng 0,5 đến 2- 3m cự ly các dải 1 - 2m. áp dụng ở nơi đất giốc trung bình, tầng đất dày, nơi có cỏ dại mọc nhiều. * Bậc thang: Bề rộng bậc thang 0,3 - 0,6m, 0,5 - 1m * Rãnh: Đào theo đường đồng mức. áp dụng ở nơi có xói mòn mạnh. * Hố nghiêng: Hình vuông hay hình tròn, kích thước hố 20 x 20 x 20cm hoặc 30 x 30 x 30cm. áp dụng ở nơi vùng đồi núi. * Hố bậc thang: Bề rộng 0,3 - 1m. Phía dưới có thể đắp bờ cao 0,15 - 0,2m. áp dụng ở nơi đất xói mòn mạnh có độ giốc lớn. Hoạt động 2: Bón phân cho rừng trồng: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Tác dụng của việc bón phân là gì? Để bón phân đạt hiệu quả cao ta phải dựa vào những yếu tố nào? Khí hậu ảnh hưởng ntn đến sự phát triển của cây trồng? Đất có tác dụng ntn tới việc bón phân cho cây trồng? Hàm lượng phân bón và loại phân bón ảnh hưởng ntn đối với sự phát triển của cây trồng? Cây trồng cần những yếu tố dinh dưỡng nào? Để phát huy tính hiệu quả của phân bón phải cần điều kiện gì? 1. Tác dụng của việc bón phân cho rừng trồng: - Nâng cao tỷ lệ sống của cây trồng. - Thúc đẩy cây sinh trưởng và phát triển cả về chiều cao và đường kính của cây. - Làm tăng sản lượng và chấy lượng quả, nhựa, đồng thời tăng cường sức đề kháng của cây với các hoàn cảnh khắc nghiệt. 2. Đặc diểm kỷ thuật bón phân cho rừng trồng: - Bón phân cho rừng trồng cố hiệu quả cao phải căn cứ vào các đặc điểm sau. + Điều kiện khí hậu: ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng của cây và hiệu suất bón phân. + Điều kiện đất: Căn cứ vào hàm lượng chất hữu cơ và dinh dưỡng khoáng, thành phần cơ giới, độ PH, khả năng hấp thụ của đất để xác định loại phân bón và lượng phân bón cho phù hợp. + Loại cây: Căn cứ vào đặc tính sinh vật học, các loại cây, giai đoạn phát triển để xác định loại phân bón và lượng phân bón cho phù hợp. - Loại phân bón: Cây trồng thường dùng nhiều N, P, K, sau đó đến các yếu tố đa lượng và vi lượng khác như a, Mg, S, Fe cho nên người ta thường dùng loại phân vô cơ bón cho cây trồng. Để cải tạo đất thường dùng phân xanh, phân chuồng hoai, kết hợp với phân vô cơ trồng xen với cây họ đậu. - Phương pháp bón phân: Để phát huy được hiệu quả bón phân, trong phương pháp bón phân phải chú ý. Tập trung bón vào hệ rể bàng. Không nên bón vào hố quá sâu mà bón từ 2/3 hố trở lên. Đối với đất cát bón từ 1/2 hố trở lên. Hoạt động 3: Phương thức trồng rừng: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Thế nào là trồng rừng dưới tán rừng? Trồng rừng cục bộ sau khi khai thác có những biện phjáp nào? Hình thức trồng rừng toàn diện là gì? 1. Trồng rừng dưới tán rừng: Tước khi khai thác rừng 1- 3 năm chặt toàn bộ hoặc một phần cây bụi và một phần cây con của loại cây thứ yếu mọc dưới tán rừng. Tại chổ chặt tiến hành làm đất gieo hạt. sua khi gieo tuỳ theo yêu cầu ánh sáng, dinh dưỡng của cây con mà khai thác rừng toàn bộ hay một phần 2. Trồng rừng cục bộ sau khi khai thác - Trên đất khai thác, quá trình tái sinh tự nhiên không đều, số lượng ít, chất lượng kém. Hoặc trên đất khoanh núi nuôi rừmg số lượng cây mục đích còn ít. Những nơi này nên tiến hành trồng rừng cục bộ có các biện pháp sau: + Trồng theo giải băng. Bố trí chặt cây và giải rừng để lại xen kẻ nhau. Băng chừa để lại làm nhiệm vụ bảo vệ cho các cây con mới trồng. + Trồng rừng theo khóm (cụm). Các khóm này được phân bố đều trên đất rừng hoặc đặt ở những chổ không có cây mục đích mà tái sinh tự nhiên kém 3. Trồng rừng toàn diện. Là trồng trên toàn bộ diện tích mà không có tái sinh cây tựu nhiên. Hoạt động 4: Phương pháp trồng rừng: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Trồng rừng bằng gieo hạt thẳng là gì? Có những phương thức trồng rừng bằng gieo hạt thẳng? Thời vụ gieo hạt có ý nghĩa ntn? Có phải địa phương nào cũng trồng rừng cùng một lúc không? Vì sao? Mật độ gieo hạt đống vai trò ntn? Hạt giống đóng vai trò ntn trong việc trồng rừng? Nêu kỷ thuật lấp đất cho hạt giống? Sau khi gieo hạt xong công việc tiếp theo là gì? Cây con đem đi trồng được chia thành mấy loại? Tiêu chuẩn của cây con đêm đi trồng ntn? Thời vụ trồng giữa ba miền bắc, trung nam ntn? Cây hạt trần khi đem đi trồng cần phải đảm bảo điều gì? Nêu cách thức trồng cây rể trần? So với cây rể trần thì cây có bầu khi mang đi trồng phải ntn? Nêu các thao tác trồng cây có bầu? 1. Trồng rừng bằng gieo hạt thẳng: - Là phương pháp gieo trực tiếp trên đất trồng rừng không qua giai đoạn tạo cây con ở vườn ươm. Nhưng tuân thủ theo các nguyên tắc sau. + Phương pháp gieo hạt có các hình thức sau: * Gieo vãi đều hạt trên đất trồng rừng. * Gieo hạt theo hàng (rạch) * Gieo hạt theo khóm. + Thời vụ gieo hạt. Nói chung mùa trồng rừng bằng gieo hạt thẳng cũng giống mùa gieo hạt ở vườn ươm. Do đó tuỳ thuộc theo màu gieo hạt ở từng địa phương, và từng loại hạt. * ở miền bắc gieo hạt vào mùa xuân * ở miền trung gieo hạt vào giữa mùa thu * Miền nam gieo hạt vào giữa mùa mưa tháng 5 - 6 + Mật độ và lượng gieo hạt. Đống vai trò rất quan trọng nếu dày quá thì lãng phí hạt giống, cây sinh trưởng yếu. Nếu thưa quá thì rừng lâu khép tán tốn công chăm sóc - Hạt giống: Là chỉ tiêu quyết định hàng đầu để quyết định trồng rừng thành công. Do đó trước khi trồng cần phải kiểm nghiệp hạt gống vì nơi trồng rừng có hoàn cảnh khắc nghiệt, lại chăm sóc ít Trước khi gieo trồng cần phải tiêu độc bằng hoá chất như thuốc tím, cấen và tuỳ theo điều kiện cụ thể để tiến hành kích thích hạt giống nảy mầm. - Lấp đất: Đất lấp lên hạt phải tơi nhỏ, nén nhẹ để đất và hạt giống tiếp xúc với hạt đất. Nhưng không lấp đất quá nhỏ sẽ phá vỡ kết cấu đất, hoặc ép đất quá chặt làm cho đất dễ đống váng, thông khí kém - Chăm sóc bảo vệ: Là biện pháp quyết định kết quả trồng rừng nhằm bảo vệ hạt, tạo điều kiện thuận lợi cho cây phát triển. Công việc chăm sóc gồm làm cỏ, vun xới đất, chống hạn và chống rét cho hạt nảy mầm 2. Trồng rừng bằng cây con: - Loại cây con : Chia thành 2 loại + Loại cây thứ nhất gồm cây con tạo từ hạt giống. + Loại cây thứu 2 gồm cây được tạo từ thân, cành, rễ - Tiêu chuẩn cây con đem trồng: Chiều cao và đường kính phải cân đối, cây không bị gạy ngọn, tán lá phát triển đều, bộ rể hoàn chỉnh, không bị sâu bệnh Khi đem cây đi trồng nên xén bớt lá, cắt bớt rể cọc, hồ bộ rể hoặc nhúng bùn. - Thời vụ trồng: Đống vai trò rất quan trọng trong việc thành bại của việc trồng rừng. Do đó khi tròng rừng cần phải chọn trời vụ cho hợp lý nhằm cân bằng lượng thoát hơi nướ của lá và lượng hút nước của rể. ậ miền Bắc trồng vào vụ thu, vụ xuân các tỉnh miền Trung trồng vào vụ thu. Các tỉnh miền Nam trồng vào mùa mưa tháng 5 - 6 - Kỷ thuật trồng cây rể trần: + Bảo vệ bộ rể không bị khô héo, không được nắm trên tay nhiều cây con trong khi trồng + Đặt cây vào hố thẳng đứng, không được để bộ rể túm tụm cong queo, rể cọc phải thẳng + Hầu hết các loại cây chỉ lấp đất cao hơn cổ rể độ 2 - 5cm. Đất đã thành thục có thành phần cơ giới nhẹ, vùng khô hạn trồng sâu hơn vùng đất hoang, có thành phần cơ giới nặng ẩm + Khi trồng phải nén chặt đất để bộ rể và đất tiếp xúc với nhau, không có lổ hỏng + Trồng cây vào thời kỳ mưa để đảm bảo tỷ lệ sống cao Các thao tác trồng: Dùng cuốc cuốc một nhát rồi lắc tạo thành lỗ hẹp ở giữa hố đặt cây con thẳng đứng vào giữa lổ, rút nhẹ cuốc ra nén chặt bộ rể - Kỷ thuật trồng cây có bầu: Cần chú ý một số điểm sau. Khi bứng cây không được để vở bầu do đó phải bao gói bầu bằng dây buộc, Nilon, lá chuốiNếu rể đâm qua bầu xuống đất phải xén bớt rể c
File đính kèm:
Nghe Lam sinh 2009.doc
