Giáo án ngữ văn 11 Năm 2007

doc103 trang | Chia sẻ: dethi | Lượt xem: 1198 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Giáo án ngữ văn 11 Năm 2007, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
GIAÙO AÙN NGÖÕ VAÊN 11 NAÊM 2007


{{{{{
Tuaàn 1	Vaøo Phuû Chuùa Trònh
Tieát 1 – 2 	Leâ Höõu Traùc

A – Muïc tieâu Baøi Hoïc 
Giuùp hoïc sinh
 1 - Hieåu ñaëc ñieåm cuûa theå kí söï vaø phaùt hieän neùt rieâng cuûa ngoøi buùt kí söï Leâ Höõu Traùc.
 2 - Caûm nhaän giaù trò hieän thöïc saâu saéc cuûa taùc phaåm cuøng vôùi nhaân caùch thanh cao cuûa HAÆ THÖÔÏNG LAÕN OÂNG LEÂ HÖÕU TRAÙC..
B – PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN
1 – Saùch giaùo khoa ngöõ vaên 11 taäp 1.
2 – Saùch giaùo vieân ngöõ vaên 11 taäp 1.
3 – Thieát keá giaùo aùn.
C – CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH
1 – Phaùt vaán – ñoái thoaïi
2 – Dieãn dòch
3 – Thaûo luaän – thöïc haønh
D – TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC
1 – OÅn ñònh lôùp.
2 – Kieåm tra baøi soaïn, caùch soaïn : Taùc phaåm “Vaøo phuû chuùa Trònh”
3 – Giôùi thieäu baøi môùi.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh
Noäi dung baøi
HÑ1: Goïi HS ñoïc vaø toùm taét tieåu daãn SGK tr 3
GV gôïi yù veà taùc giaû:
Danh y HAÛI THÖÔÏNG LAÕN OÂNG khoâng chæ chöõa beänh maø coøn soaïn saùch, môû tröôøng daïy ngheà thuoác ñeå truyeàn baù y hoïc.
Þ Laø ngöôøi co ùtrình ñoä y vaø taâm huyeát ngheà nghieäp.
GV gôïi yù veà taùc phaåm: 
Theå kí söï duøng ghi cheùp 1 caâu chuyeän coù thaät 
vaø töông ñoái hoaøn chænh .
Noäi dung: Keå laïi nhöõng vieäc maét thaáy tai nghe trong chuyeán ñi leân kinh ñoâ chöõa beänh cho thaùi töû Trònh Caùn vaø Chuùa Trònh Saâm.
Ñoaïn trích coù theå chia laøm 3 yù:
-Töø ñaàu® “quaùn traø” Quang caûnh trong phuû Chuùa.
-Töø “Baáy giôø®” thaät kó” Caûnh sinh hoaït trong trong phuû Chuùa.
-Phaàn coøn laïi: caûønh xem maïch, chuaån beänh, keâ ñôn cho Theá töû.
Þ Ñoaïn trích”Vaøo phuû chuùa Trònh”coù quang caûnh heát söùc cuï theå: caùch baøy trí, caùch aên uoáng, sinh hoaït…

HÑ 2: GV chia 4 toå thaønh 4 nhoùm, thaûo luaän töøng caâu trong SGK tr 9.
N1: Quang caûnh trong phuû chuùa: caûnh” danh hoa ñua thaém, thoaûng muøi höông, daõy haønh lang quanh co noái nhau lieân tieáp, chim keâu ríu rít”, ngöôøi” ngöôøi haàu ñoâng ñuùc, qua laïi nhö maéc cöûi, veä só canh giöõ cöûa”, vaät duïng” saäp theáp vaøng, voõng ñieàu, coät son theáp vaøng”.
N2: Nhöõng chi tieát coù giaù trò hieän thöïc cao: Beân trong phuû laø nhöõng nhaø”Ñaïi ñöôøng”, “Quyeàn boång”, “Gaùc tía”… ñoà duøng tieáp khaùch toaøn laø “maâm vaøng, cheùn baïc”.
Ñeán noäi cung cuûa theá töû phaûi qua naêm, saùu laàn tröôùng gaám trong phoøng thaép neán xung quanh laáp laùnh. ®Caûnh giaøu sang khaùc thöôøng.
N3: Cung caùch sinh hoaït nôi phuû chuùa:
-Khi taùc giaû leân caùng vaøo phuû theo leänh chuùa thì coù”teân ñaøy tôù chaïy ñaèng tröôùc heùt ñöôøng”; “caùng chaïy nhö ngöïa loàng”; Trong phuû chuùa ngöôøi giöõ cöûa truyeàn baùo roän raøng”→ chuùa giöõ vò trí troïng yeáu vaø coù quyeàn uy toái thöôïng trong trieàu ñình.
-Baøi thô cuûa taùc giaû minh chöùng theâm quyeàn uy nôi phuû chuùa.
-Nhöõng lôøi leõ nhaéc ñeán chuùa Trònh vaø theá töû ñeàu heát söùc cung kính, leã ñoä “ thaùnh thöôïng ñang ngöï ôû ñaáy”
- Chuùa Trònh luoân coù” phi taàn chaàu chöïc”xung quanh.Taùc giaû khoâng ñöôïc thaáy maët chuùa maø chæ laøm theo meänh leänh; xem beänh xong cuõng khoâng ñöôïc pheùp trao ñoåi, chæ ñöôïc vieát tôø khaûi trình leân chuùa.
- Noäi cung trang nghieâm ñeán noãi taùc giaû phaûi “nín thôû ñöùng ôû xa”; “khuùm nuùm ñeán tröôùc saäp xem maïch”
N4: Leâ Höõu Traùc theå hieän thaùi ñoä ngaïc nhieân pha chuùt mæa mai 
cuûa ngöôøi coi thöôøng danh lôïi vaø khoâng bò caùm doã tröôùc neáp soáng giaøu sang. 

HÑ 3: Thaùi ñoä cuûa taùc gia ûñoái vôùi danh lôïi: Caùch chuaån ñoaùn cuûa Leâ Höõu Traùc raát chính xaùc” aên quaù no, maëc quaù aám neân phuû taïng yeáu ñi” vaø chöõa beänh baèng caùch giöõ theå chaát baåm sinh “chính khí ôû trong maø thaéng thì beänh ôû ngoaøi seõ töï noù tieâu daàn, khoâng caàn trò maø beänh seõ maát.” OÂng daùm noùi thaúng vaø chöõa thaät caên beänh cuûa theá töû maëc duø yù kieán cuûa oâng khoâng thuaän vôùi soá ñoâng löông y trong trieàu. Ñieàu ñoù noùi leân taøi naêng vaø y ñöùc cuûa ngöôøi thaày thuoác. 

HÑ 4: Gôïi yù cho 4 toå thaûo luaän ngheä thuaät kí söï cuûa taùc giaû:
_Kí laø loaïi hình vaên hoïc phöùc taïp trong vaên xuoâi töï söï thôøi trung ñaïi. Duøng chæ nhöõng coâng vaên giaáy tôø mang tính haønh chính hoaëc ñeå ghi cheùp nhöõng söï vieäc xaûy ra trong thöïc teá cho khoûi queân…Nhö vaäy, Kí trong taùc phaåm vaên xuoâi mang chöùc naêng haønh chính, leã nghi vaø thaåm mó treân cô sôû toân troïng hieän thöïc.
Söï ghi cheùp chaân thöïc, tæ mæ cuoäc soáng nôi phuû chuùa ñaõ taïo neân 
söùc haáp daãn vaø thaønh coâng cuûa ñoaïn trích.
Neùt ñaëc saéc nhaát laø taùc giaû phaùt hieän nhöõng chi tieát gaây aán töôïng:
# Theá tö û-moät ñöùa be ù- ngoài cheãm cheä treân saäp vaøng ñeå cho thaày thuoác – moätcuï giaø – quyø döôùi ñaát laïy 4 laïy, roâøi cöôøi vaø ban cho oâng giaø moät lôøi khen:” oâng naøy laïy kheùo!”;
# Khi ñi vaøo nôi ôû cuûa theá töû ñeå xem maïch” ñoät nhieân, thaáy oâng ta môû moät choã trong maøn gaám roài böôùc vaøo. ÔÛ trong toái om, khoâng thaáy coù cöûa ngoõ gì caû”
# Phoøng ôû cuûa theá töû trong moät khung caûnh vaøng son nhöng tuø haõm, thieáu sinh khí;
# Ñeøn saùp chieáu saùng laøm noåi maøu maët phaán vaø maøu aùo ñoû.
I/ Tìm hieåu chung:
1) TAÙC GIAÛ: LEÂ HÖÕU TRAÙC (1724-1791).
-Bieät hieäu: Danh y HAÛI THÖÔÏNG LAÕN OÂNG.
-Queâ quaùn: laøng Lieâu xaù, huyeän Ñöôøng Haøo, tænh Haûi Döông
→ OÂNG gaén phaàn lôùn cuoäc ñôøi, hoaït ñoäng y hoïc vaø tröôùc taùc vôùi queâ ngoaïi ôû Haø tænh.
2) TAÙC PHAÅM: Thöôïng Kinh Kí Söï
-Laø phaàn cuoái cuûa boä “Haûi thöôïng y toâng taâm lónh”, taäp kí söï baèng chöõ Haùn, goàm 66 quyeån vieát 1783 .
3) ÑOAÏN TRÍCH: ”Vaøo phuû chuùa Trònh”:
a)Noäi dung: Noùi vieäc Leâ Höõu Traùc leân kinh ñoâ, vaøo phuû Chuùa ñeå baét maïch, keâ ñôn cho theá töû Trònh Caùn.
b) Chuû ñeà: Ca ngôïi taøi naêng, tính caùch töï do, vaø tinh thaàn traùch nhieäm cuûa danh y ñaõ coáng hieán caû ñôøi mình cho y hoïc.

II/ Ñoïc hieåu vaên baûn:
 1)Giaù trò hieän thöïc saâu saéc qua böùc tranh sinh ñoäng veà cuoäc soáng xa hoa quyeàn quí nôi phuû Chuùa.
a) Quang caûnh heát söùc cuï theå, traùng leä, loäng laãy, töø caùch baøy trí ñeán caùch sinh hoaït, aên uoáng… tôùi nhöõng leã nghi, khuoân pheùp, caùch noùi naêng, ngöôøi haàu, keû haï… cho thaáy söï cao sang, quyeàn uy toät ñænh cuøng vôùi cuoäc soáng xa hoa vaø söï loäng quyeàn cuûa nhaø chuùa.
b) Thaùi ñoä, taâm traïng vaø nhöõng suy nghó cuûa taùc giaû:
- Quan saùt raát tæ mæ, keå taû chi tieát: töø ñieám canh ñeán nhaø Ñaïi ñöôøng, töø vaät duïng nhö kieäu, saäp, voõng, baøn gheá ñeàu laø nhöõng ñieàu daân gian chöa töøng thaáy .
® Taùc giaû khoâng ñoàng tình vaø döûng döng khoâng bò caùm doã bôûi cuoäc soáng xa hoa traùng leä ôû ñaây.
2) Dieãn bieán taâm traïng vaø caûm nghó cuûa Leâ Höõu Traùc khi baét maïch, keâ ñôn cho Theá töû : Caùch khaùm, chuaån ñoaùn, chöûa beänh ,“xem kó caû löng, buïng vaø chaân tay”, kieåm tra thuoác ñang duøng, ñònh beänh chuaån xaùc, caân nhaéc khi ra ñôn, boác thuoác cho ta thaáy phaåm chaát cuûa oâng khoâng chæ laø moät thaày thuoác gioûi, giaø daën kinh nghieäm maø coøn coù y ñöùc cao, coi troïng tính maïng ngöôøi beänh, coi thöôøng danh lôïi, quyeàn quí, yeâu thích töï do vaø neáp soáng thanh ñaïm, giaûn dò.
 Xöùng ñaùng laø danh y HAÛI THÖÔÏNG LAÕN OÂNG.
3) Neùt ñaëc saéc trong buùt phaùp kí söï cuûa taùc giaû:
 -Quan saùt tæ mæ, ghi cheùp trung thöïc, taû caûnh sinh ñoäng , keå dieãn bieán söï vieäc kheùo leùo, loâi cuoán söï chuù yù cuûa ngöôøi ñoïc, khoâng boû xoùt nhöõng chi tieát nhoû taïo neân caùi thaàn cuûa caûnh vaät vaø söï vieäc ®Ñoaïn trích coù giaù trò hieän thöïc heát söùc saâu saéc. 
III / Toång keát:

Ghi nhôù:
Baèng taøi quan saùt tinh teá vaø ngoøi buùt ghi cheùp chi tieát, chaân thöïc, saéc saûo, taùc giaû ñaõ veû laïi moät böùc tranh sinh ñoäng veà cuoäc soáng xa hoa, quyeàn quí cuûa phuû chuùa Trònh ñoàng thôøi cuõng boäc loä thaùi ñoä coi thöôøng danh lôïi.
 



Cuûng coá – daën doø:
Cuûng coá: Cho bieát yù nghóa cuûa vieäc quan saùt, mieâu taû ngöôøi vaø caûnh trong phuû chuùa Trònh?
Daën doø: Chuaån bò baøi“Töø ngoân ngöõ chung ñeán lôøi noùi caù nhaân”
Caâu hoûi traéc nghieäm
1/ Taùc phaåm “Thöôïng Kinh Kí Söï “ ñöôïc saùng taùc naêm:
1784 c) 1763
1785 d) 1783

2/ Taùc giaû cuûa ñoaïn trích “ vaøo phuû chuùa Trònh” laø:
Ngoâ gia vaên phaùi. c) Nguyeãn Bænh Khieâm.
Leâ Höõu Traùc d) Phaïm Ñình Hoå .

 3/ Noäi dung chính cuûa ñoaïn trích laø:
Khaéc hoïa cuoäc soáng xa hoa, quyeàn uy nôi phuû chuùa vaø thaùi ñoä coi thöôøng danh lôïi cuûa taùc giaû.
Nieàm vui söôùng, ngaïc nhieân cuûa löông y ôû nôi queâ muøa khi ñöôïc tieáp xuùc vôùi laàu son, gaùc tía.
Thaùi ñoä döûng döng, mæa mai, coi thöôøng danh lôïi cuûa taùc giaû.
 Pheâ phaùn giai caáp thoáng trò phong kieán ñöông thôøi

4/ Caùch chuaån beänh, keâ ñôn chöùng toû Leâ Höõu Traùc laø ngöôøi:
Coù taøi naêng vaø y ñöùc, luoân coi troïng ngheà nghieäp.
Muoán khaúng ñònh taøi naêng cuûa mình hôn caùc danh y ôû taïi phuû chuùa.
Coù thieän caûm vôùi vua chuùa vaø quí meán theá töû.
Taøi gioûi, giaø daën kinh nghieäm nhöng coù löông taâm, ñaët y ñöùc leân haøng ñaàu.

5/ Ngheä thuaät mieâu taû quang caûnh nôi phuû chuùa trong ñoaïn trích:
Öôùc leä, thaäm xöng, phong phuù.
Quan saùt tæ mæ, ghi cheùp trung thöïc, taû caûnh sinh ñoäng, keå leå kheùo leùo.
Ghi cheùp theo hoaøn caûnh khaùch quan, ngoaøi yù muoán.
Töôûng töôïng, theâm thaét cho haáp daãn, xa thöïc teá.


ÑAÙP AÙN CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM
CAÂU
1
2
3
4
5
ÑAÙP AÙN
d
b
a
d
b

{{{{{
Tuaàn 1 Tieát 3
TÖØ NGOÂN NGÖÕ CHUNG ÑEÁN LÔØI NOÙI CAÙ NHAÂN
A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC
Giuùp hoïc sinh:
- Naém ñöôïc bieåu hieän cuûa caùi chung trong ngoân ngöõ cuûa xaõ hoäi vaø caùi rieâng trong lôøi noùi cuûa caù nhaân vaø moái töông quan giöõa chuùng.
- Naâng cao naêng löïc lónh hoäi nhöõng neùt rieâng trong ngoân ngöõ cuûa caù nhaân, ñoàng thôøi reøn luyeän ñeå hình thaønh vaø naâng cao naêng löïc saùng taïo cuûa caù nhaân, bieát phaùt huy phong caùch ngoân ngöõ caù nhaân khi söû duïng ngoân ngöõ chung.
B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN
- SGK + SGV + Saùch baøi taäp.
C. CAÙC BÖÔÙC TIEÁN HAØNH
- Höôùng daãn, trao ñoåi vaø thaûo luaän.
D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC
1. Kieåm tra baøi cuõ
2. Giôùi thieäu baøi môùi.

HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH
YEÂU CAÀU CAÀN ÑAÏT

TIEÁT 1: 
* Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu baøi
- Giaùo vieân phaùt vaán
- Hoïc sinh traû lôøi
- Caâu 1: Phöông tieän giao tieáp chung cuûa con ngöôøi laø gì?
I. NGOÂN NGÖÕ – TAØI SAÛN CHUNG CUÛA XAÕ HOÄI
- Ngoân ngöõ laø taøi saûn chung cuûa moät daân toäc, moät coäng ñoàng xaõ hoäi. Ñoù laø phöông tieän giao tieáp chung cuûa xaõ hoäi. Phöông tieän ñoù vöøa giuùp cho moãi caù nhaân trình baøy nhöõng noäi dung maø mình muoán bieåu hieän vöøa giuùp hoï lónh hoäi ñöôïc lôøi noùi cuûa ngöôøi khaùc. Vì vaäy moãi caù nhaân phaûi bieát tích luyõ vaø söû duïng ngoân ngöõ chung cuûa coäng ñoàng xaõ hoäi.
- Caâu 2: Ñaëc ñieåm chung cuûa ngoân ngöõ goàm nhöõng yeáu toá naøo?
+ Yeâu caàu cho hoïc sinh ví duï
- Caùi chung cuûa ngoân ngöõ bao goàm:
+ Caùc yeáu toá chung: Caùc nguyeân aâm, phuï aâm, thanh ñieäu; caùc tieáng; caùc töø; caùc ngöõ coá ñònh…
- Tính chung trong ngoân ngöõ coäng ñoàng coøn ñöôïc bieåu hieän qua nhöõng quy taéc naøo?
+ Caùc quy taéc vaø phöông thöùc chung trong vieäc caáu taïo vaø söû duïng caùc ñôn vò ngoân ngöõ:
+ Yeâu caàu hoïc sinh ñaët caâu: Caâu ñôn; caâu gheùp, caâu phöùc vaø chæ ra quy taéc caáu taïo caâu.
Quy taéc caáu taïo kieåu caâu

Phöông thöùc chuyeån nghóa cuûa töø.
+ Giaùo vieân ñöa ra ví duï, yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh nghóa cuûa töø:
VD: “Ñaù moøn nhöng daï chaúng moøn”


II. LÔØI NOÙI, SAÛN PHAÅM RIEÂNG CUÛA CAÙ NHAÂN
- Caâu 3: Muoán giao tieáp ñöôïc con ngöôøi caàn phaûi laøm gì?
- Khi giao tieáp, moãi caù nhaân söû duïng ngoân ngöõ chung ñeå taïo ra lôøi noùi ñaùp öùng nhu caàu giao tieáp. Lôøi noùi cuûa caù nhaân vöøa coù tính chung vöøa coù saéc thaùi rieâng.
- Caùi rieâng cuûa caù nhaân bao goàm caùc phöông dieän:
- Caâu 4: Vì sao ta xaùc ñònh ñöôïc ngöôøi noùi khi nghe qua ñieän thoaïi?
- Caâu 5: Voán töø ngöõ cuûa moãi caù nhaân coù gioáng nhau khoâng? Vì sao?


- Caâu 6: Caàn phaûi laøm gì ñeå coù voán töø ngöõ phong phuù, ña daïng, mang daáu aán caù nhaân roõ neùt?
+ Yeâu caàu hoïc sinh tìm hieåu caùc ví duï xeùt hieäu quaû cuûa caùch duøng töø:
“Naéng xuoáng trôøi leân saâu choùt voùt”
“Toâi muoán buoäc gioù laïi”
+ Gioïng noùi caù nhaân

+ Voán töø ngöõ caù nhaân: Khi söû duïng coøn phuï thuoäc vaøo: Löùa tuoåi, giôùi tính, caù tính, ngheà nghieäp, trình ñoä hieåu bieát, ñòa phöông sinh soáng…
+ Söï chuyeån ñoåi saùng taïo khi söû duïng töø ngöõ chung quen thuoäc.
+ Vieäc taïo ra caùc töø môùi.
+ Vieäc vaän duïng linh hoaït saùng taïo quy taéc chung, phöông thöùc chung.
- Bieåu hieän roõ nhaát cuûa neùt rieâng trong lôøi noùi caù nhaân laø phong caùch ngoân ngöõ caù nhaân.
VD: Ngoân ngöõ thô Hoà Xuaân Höông saéc caïnh, caù tính, coøn ngoân ngöõ thô cuûa Nguyeãn Khuyeán giaûn dò, saâu saéc.
* Hoaït ñoäng 2: Luyeän taäp
- Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi taäp.
Baøi 1: Yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh nghóa goác cuûa töø “thoâi” vaø nghóa trong thô Nguyeãn Khuyeán.
-> Nhaän xeùt?

* Luyeän taäp:
Baøi 1: 
“Thoâi”: 
 Nghóa goác: Chaám döùt, keát thuùc moät hoaït ñoäng
 Nghóa môùi trong thô: Chaám döùt, keát thuùc cuoäc ñôøi -> caùch noùi saùng taïo nhaèm traùnh neù, giaûm nheï söï ñau thöông.

Baøi 2: Nhaän xeùt caùch saép xeáp töø trong hai caâu thô cuûa Hoà Xuaân Höông, nhaän xeùt?

Baøi 3: Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø laøm.
* Hoaït ñoäng 3: Cuõng coá.

Baøi 2:
Caùch saép xeáp saùng taïo: Ñaûo ngöõ (ñoäng töø + thaønh phaàn phuï + chuû ngöõ)
-> Taïo neân aâm höôûng maïnh meõ cho caâu thô vaø toâ ñaäm caùc hình töôïng thô.

Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu baøi:
- Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc SGK vaø ruùt ra nhaän xeùt veà moái quan heä naøy?
TIEÁT 2:
III. QUAN HEÄ GIÖÕA NGOÂN NGÖÕ CHUNG VAØ LÔØI NOÙI CAÙ NHAÂN:
Giöõa ngoân ngöõ chung cuûa coäng ñoàng xaõ hoäi vaø lôøi noùi cuûa caù nhaân coù moái quan heä hai chieàu: Ngoân ngöõ chung cuûa xaõ hoäi laø cô sôû ñeå saûn sinh vaø lónh hoäi lôøi noùi caù nhaân. Ngöôïc laïi trong lôøi caù nhaân vöøa coù phaàn bieåu hieän cuûa ngoân ngöõ chung, vöøa coù neùt rieâng. Hôn nöõa, caù nhaân coù theå saùng taïo goùp phaàn laøm bieán ñoåi vaø phaùt trieån ngoân ngöõ chung.
* Hoaït ñoäng 2: Laøm baøi taäp:
Caâu 1: Xaùc ñònh nghóa cuûa töø “naùch” trong caâu thô cuûa Nguyeãn Du? Nguyeãn Du ñaõ coù söï saùng taïo nhö theá naøo?
* Luyeän taäp:
Caâu 1: Töø “naùch” trong caâu thô cuûa Nguyeãn Du chæ goùc töôøng. Nguyeãn Du ñaõ chuyeån töø “naùch” töø nghóa chæ vò trí treân thaân theå con ngöôøi sang nghóa chæ vò trí giao nhau giöõa hai böùc töôøng taïo neân moät goùc -> ñaây laø nghóa chuyeån, ñöôïc taïo ra theo phöông thöùc chuyeån nghóa chung cuûa TV – phöông thöùc aån duï.
Caâu 2: Yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi caâu hoûi:
- Xaùc ñònh nghóa goác cuûa töø “xuaân”?
- Xaùc ñònh nghóa cuûa töø “xuaân” trong töøng caâu thô. Chæ ra töø naøo ñöôïc duøng vôùi nghóa chung, töø naøo ñöôïc taùc giaû duøng theo söï saùng taïo rieâng cuûa taùc giaû?
Caâu 2: 
- “Ngaùn noãi xuaân ñi, xuaân laïi laïi”
+ “Xuaân”: Vöøa laø nghóa chæ muøa xuaân vöøa laø nghóa chæ söùc soáng, tuoåi xuaân cuûa ngöôøi phuï nöõ.
- “Caønh xuaân ñaõ beû cho ngöôøi chuyeân tay”
+ “Xuaân”: Mang nghóa saùng taïo rieâng chæ veû ñeïp, söï treû trung cuûa ngöôøi con gaùi.
- “Cheùn quyønh töông aêm aép baàu xuaân”
+ “Xuaân”: Mang nghóa saùng taïo rieâng chæ chaát men say noàng cuûa röôïu ngon vaø chæ söï thaém thieát ñaäm ñaø trong tình caûm baïn beø.
- “Muøa xuaân………..caøng xuaân”.
+ “Xuaân” (1): Nghóa chung: Muøa xuaân
+ “Xuaân” (2): Nghóa saùng taïo rieâng: Söùc soáng môùi, töôi ñeïp.
Caâu 3: Yeâu caàu hoïc sinh phaân tích söï saùng taïo cuûa taùc giaû khi duøng töø “maët trôøi”.
Caâu 3:
a) “Maët trôøi……….saäp cöûa”.
+ “Maët trôøi”: Nghóa goác – ngheä thuaät nhaân hoaù.
b) “Töø aáy………maët trôøi………qua tim”
+ “Maët trôøi”: Chæ lyù töôûng caùch maïng
c) Maët trôøi (1): Nghóa goác.
 Maët trôøi (2): Nghóa saùng taïo rieâng – ngheä thuaät aån duï: Chæ ñöùa con treân löng – ñoù laø nieàm vui, nieàm haïnh phuùc mang laïi nieàm tin aùnh saùng cho ngöôøi meï.
Caâu 4: 
- Yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh töø naøo môùi ñöôïc saùng taïo?
- Phaân tích söï saùng taïo ñoù: Chuùng ñöôïc taïo ra döïa vaøo tieáng naøo coù saün vaø theo coâng thöùc caáu taïo töø nhö theá naøo?
- Yeâu caàu hoïc sinh tìm theâm ví duï nhöõng töø cuøng kieåu caáu taïo treân.
Caâu 4:
a) – Töø “moïn maèn”: Döïa vaøo tieáng “moïn”
- Phöông thöùc caáu taïo: 
+ Quy taéc taïo töø laùy 2 tieáng, laëp laïi phuï aâm ñaàu (m).
+ Tieáng goác ñaët tröôùc, tieáng laùy ñaët sau.
+ Tieáng laùy laëp laïi aâm ñaàu (m), nhöng ñoåi vaàn thaønh vaàn (aên).

b) – Töø “gioûi giaén”: Döïa vaøo tieáng “gioûi”
- Phöông thöùc caáu taïo: (gioáng töø caâu a)
c) – Töø “noäi soi”: Döïa vaøo 2 tieáng coù saün “noäi soi”.
- Phöông thöùc caáu taïo töø gheùp chính phuï: Tieáng chính chæ hoaït ñoäng (ñöùng sau) tieáng phuï boå sung yù nghóa ñi tröôùc.
3. Daën doø:
- Veà nhaø hoïc baøi, laøm baøi taäp
{{{{{

Tuaàn 2	Töï Tình II
Tieát 5	Hoà Xuaân Höông

A – Muïc tieâu Baøi Hoïc 
Giuùp hoïc sinh
 1 – Caûm ñöôïc taâm traïng buoàn tuûi, phaãn uaát vaø khaùt voïng soáng haïnh phuùc ôû nöõ só Xuaân Höông.
 2 – Thaáy ñöôïc taøi naêng thô Noâm cuûa Hoà Xuaân Höông. 
B – PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN
1 – Saùch giaùo khoa ngöõ vaên 11taäp 1.
2 – Saùch giaùo vieân ngöõ vaên 11 taäp 1.
C – CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH
1 – Phaùt vaán, chia nhoùm thaûo luaän.
2 – Thuyeát giaûng, tích hôïp…
3 – Gôïi yù cuûa GV vaø söï tham gia cuûa HS trong caùc thao taùc ñoïc tìm hieåu baøi ôû nhaø, traàn thuyùeât, trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi nhöõng caâu hoûi, luyeän taäp
D – TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC
1 – OÅn ñònh lôùp.
2 – Kieåm tra baøi cuõ.
3 – Giôùi thieäu baøi môùi.

Hoïat ñoäng cuûa GV vaø HS
Yeâu caàu caàn ñaït
Hñ1® GV goïi HS ñoïc Tieåu daãn vaø naém neùt chính veà taùc giaû vaø taùc phaåm. Gv laøm roõ hôn
Taùc giaû: 
-Tính phoùng khoaùng,töøng ñi nhieàu nôi vaø keát thaân vôùi nhieàu danh só nhö Nguyeãn Du, Phaïm Ñình Hoå.
- Hoà Xuaân Höông laø moät hieän töôïng ñoäc ñaùo trong vaên hoïc, töøng ñöôïc meänh danh laø Baø chuùa thô Noâm.
Taùc phaåm:
-Caû 3 baøi ñeàu möôïn thôøi gian ñeå boäc loä taâm traïng, tình duyeân cuûa ngöôøi phuï nöõ, theo keát caáu voøng troøn.
HÑ 2: Gv cho töøng toå trình baøy khaùi quaùt veà taùc phaåm: xuaát xöù, boá cuïc, ñaïi yù, chuû ñeà vaø nhaän xeùt cho HS ghi nhaän yù chính.
HÑ 3: Gv goïi 2 nhoùm thaûo luaän 4 caâu , 2 keát caáu ñaàu :
N 1: Ñeà:
Aâm thanh “vaêng vaúng” nhö noåi roõ, khoaûng khaéc toái ñen, vaéng laëng trong töøng tíc taéc, phuø hôïp vôùi taâm traïng beõ baøng, coâ ñôn”trô caùi hoàng nhan”
® Vöøa nhö thaùch thöùc vöøa nhö tuûi hoå vì bò reû ruùng, mæa mai cho thaân phaän cuûa ngöôøi phuï nöõ.
N2: Thöïc
-Cheùn röôïu® caùi tình, buoàn, say, caøng say caøng buoàn”say laïi tænh”
-Vaàng traêng ® vaãn khuyeát, caûnh vaãn chöa troøn veïn, ngoaïi caûnh vaø taâm caûnh ñoàng nhaát.
HÑ 4: GV gôïi yù cho HS nhaän xeùt 4 caâu ñaàu.
 Boán caâu ñaàu cho thaáy taùc giaû raát baûn lónh, ‘trô ‘keát hôïp’vôùi nöôùc non’ theå hieän söï beàn gan, thaùch ñoá’ trô gan cuøng tueá nguyeät’ boäc loä taâm traïng buoàn tuûi, ñaéng cay, coâ ñôn.
N3: Luaän
-2 ñoâïng töø maïnh, ñaûo ngöõ ‘xieân, ñaâm mieâu taû thieân nhieân sinh ñoäng, caêng ñaày söùc soáng, nhö cöïa quaäy, troãi daäy, phaûn öùng maïnh meõ..ñoù cuõng laø thaùi ñoä quyeát lieät cuûa Xuaân Höông tröôùc nhöõng baát coâng, ngang traùi cho thaân phaän phuï nöõ PK.
N4: Keát
-Laø tieáng thôû daøi ngao ngaùn, xoùt xa’ngaùn noãi xuaân ñi, xuaân laïi laïi’ voøng quy khaéc nghieät cuûa thôøi gian ñem theo caû tuoåi treû vaø nhan saéc troâi ñi ñeå laïi noãi cay ñaéng beõ baøng cho ngöôøi phuï nöõ cuõng laø lôøi oaùn traùch XHPK ñaõ töôùc ñoaït haïnh phuùc chính ñaùng cuûa hoï.
HÑ 5: Gv goïi Hs toång keát bi kòch duyeân phaän vaø khaùt voïng haïnh phuùc cuûa Xuaân Höông.
Bi kòch duyeân phaän theå hieän qua pheùp nghòch ñoái: duyeân phaän muoän maøng, lôû ñôû trong khi thôøi gian cöù laïnh luøng troâi ñi daãn ñeán taâm traïng buoàn tuûi, phaãn uaát vaø tieàm aån khaùt voïng soáng maõnh lieät cuûa ngöôøi phuï nöõ trong XHPK.
Hñ 6: Haõy choïn moät caâu maø em cho laø coù giaù trò bieåu caûm nhaát


I. Tìm hieåu chung:
1) Taùc giaû: 
- Hoà Xuaân Höông(chöa roõ naêm sinh –maát).
-Queâ quaùn: laøng Quyønh Ñoâi, huyeän Quyønh Löu, tænh Ngheä An. Soáng chuû yeáu ôû kinh thaønh Thaêng Long.
® Cuoäc ñôøi baø tình duyeân ngang traùi, eùo le.
-Saùng taùc taäp thô “Löu höông kí" goàm 26 baøi chöõ Noâm vaø 24 baøi chöõ Haùn,
-Noäi dung saùng taùc: Khaúng ñònh, ñeà cao veû ñeïp vaø khaùt voïng cuûa ngöôøi phuï nöõ baèng tieáng noùi thöông caûm, ñaäm ñaø chaát daân gian.
2) Taùc phaåm:
a) Xuaát xöù:“Töï tình II” naèm trong chuøm thô Töï tình, goàm 3 baøi thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät baèng chöõ Noâm.
b) Boá cuïc:
Ñeà: Ñeâm khuya vôùi noãi buoàn tuûi.
Thöïc: Tình, caûnh thöïc taïi cuûa Xuaân Höông.
Luaän: Noãi nieàm phaån uaát.
Keát: Taâm traïng chaùn chöôøng, buoàn tuûi.
c) Ñaïi yù: Chuoãi taâm traïng, thaùi ñoä ñau buoàn, phaãn uaát tröôùc duyeân phaän, gaéng göôïng vöôn leân duø thöïc taïi vaãn rôi vaøo bi kòch
d) Chuû ñeà: Noùi leân bi kòch duyeân phaän vaø khaùt voïng soáng, haïnh phuùc cuûa ngöôøi phuï nöõ.
II. Ñoïc hieåu Baøi thô:
1) Ñeâm khuya vôùi noãi buoàn tuûi.
“Ñeâm khuya vaêng vaúng troáng canh doàn”® caûm nhaän ñöôïc böôùc ñi doàn daäp cuûa thôøi gian, giöõa khoâng gian vaéng laëng. ® taâm traïng buoàn.
“Trô caùi hoàng nhan..” ® cuïm töø ñaûo ngöõ, nhaán maïnh söï beõ baøng, cay ñaéng cuûa duyeân phaän.
-Nhòp thô baát thöôøng 1/3/3 nhaán maïnh töøng caûm giaùc beõ baøng, cay ñaéng nhö thaám thía, xoùt xa cho phaän baïc” Ñuoác hoa ñeå ñoù, maëc naøng naèm trô”.
2) Tình, caûnh thöïc taïi cuûa Xuaân Höông:
-Cuïm töø”say laïi tænh” gôïi leân caùi voøng laãn quaån: caøng buoàn, caøng chuù yù, caøng caûm nhaän ra noãi ñau thaân phaän;
- Ngoaïi caûnh ñaõ ñi vaøo taâm caûnh, taâm caûnh traøn ra, ngaám vaøo caûnh vaät: ñeâm ñen, traêng khuyeát… ñaõ vaéng laëng laïi coøn coâ ñôn, trô troïi ® söï ñoàng nhaát giöõa caûnh vaø ngöôøi, traêng “boùng xeá” maø vaãn “ chöa troøn”; ngöôøi “say laïi tænh”, ñaõ “trô” maø vaãn coâ ñôn . 
Þ Röôïu, tình ñeàu ñem laïi söï cay noàng, ñaéng chaùt cho Xuaân Höông vôùi noãi saàu duyeân phaän.
3) Noãi nieàm phaån uaát:
 -Pheùp ñoái töøng caëp;”xieân ngang>< chaân maây”..keát hôïp vôùi hình thöùc ñaûo ngöõ ® noãi baät söï phaãn uaát cuûa thaân phaän ñaát ñaù, coû caây cuõng laø söï phaãn uaát cuûa taâm traïng coâ ñôn muoán böùt phaù raøo caûn ñeå töï tìm haïnh phuùc .
®Khaúng ñònh söùc soáng maõnh lieät ngay caû trong tình huoáng bi thöông.
4) Taâm traïng chaùn chöôøng, buoàn tuiû:
-Cuïm töø” xuaân ñi xuaân laïi laïi” taïo hoùa nhö voøng laån quaån, söï trôû laïi cuûa muøa xuaân ñoàng nghóa vôùi söï ra ñi cuûa tuoåi xuaân.
- Ngheä thuaät taêng tieán” maûnh tình - san seû - tí - con con” nhaán maïnh söï nhoû beù daàn, laøm cho nghòch caûnh caøng eùo le hôn.
® taâm traïng cuûa phaän laøm leõ, cuõng laø noãi loøng cuûa ngöôøi phuï nöõ trong xaõ hoäi xöa.
III. Toång keát:
Veà noäi dung: Qua lôøi töï tình, baøi thô noùi leân caû bi kòch vaø khaùt voïng soáng, khaùt voïng haïnh phuùc löùa ñoâi cuûa nöõ só Xuaân Höông.
Veà ngheä thuaät: Söû duïng töø ngöõ giaûn dò maø ñaëc saéc, hình aûnh giaøu söùc gôïi caûm ñeå dieãn taû caùc bieåu hieän phong phuù cuûa taâm traïng.

 

 Cuûng coá – daën doø:
- Yeâu caàu hoïc sinh hoïc thuoäc ghi nhôù vaø chuaån bò Baøi’ Caâu caù muøa thu’ 
 Caâu hoûi traéc nghieäm:
1. Hai caâu ñeà cho thaáy taâm traïng cuûa taùc gia ûlaø;
 a) Nieàm xoùt xa, caêm haän. c.) Noãi nieàm buoàn tuûi.
 b) Söï cam chòu coâ ñôn d). söï phaûn khaùng maïnh meõ.
2. Töø “trô” trong caâu thô ñöôïc hieåu:
a). Tuûi hoå, beõ baøng. c). Ngaån ngöôøi ra.
 b). Trô treõn, chai lì. d). Khoâng bieát ngöôïng.
3. Töø”trô” keát hôïp “ nöôùc non” theå hieän:
 a). Caûm giaùc chai lì, baáùt chaáp c). Mæa mai, reû ruùng.
 b). Söï ñau ñôùn tuûi hoå. d). Söï beàn gan, thaùch ñoá .
4.Caâu”…xuaân ñi xuaân laïi laïi” theå hieän :
 a).Voøng laån quaån cuûa taïo hoùa. c). Söï ra ñi cuûa tuoåi xuaân.
 b). Söï trôû laïi cuûa muøa xuaân . . d). Caâu b vaø c .
5. Töï Tình laø baøi thô naèm trong chuøm thô:
 a). Muøa thu. c).Traùch Chieâu Hoå.
 b). Maéng troø hoïc doát d). Töï tình
ÑAÙP AÙN CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM
CAÂU
1
2
3
4
5
ÑAÙP AÙN
c
a
b
c
d

{{{{{
Tuaàn 2	Caâu caù muøa thu
Tieát 6	Nguyeãn Khuyeán

A – Muïc tieâu Baøi Hoïc 
Giuùp hoïc sinh
 1 – Caûm nhaän ñöôïc veû ñeïp cuûa caûnh thu vuøng ñoàng baèng Baéc boä vaø veû ñeïp taâm hoàn thi nhaân. 
 2 – Thaáy ñöôïc taøi naêng thô Noâm cuûaNguyeãn Khuyeán vôùi buùt phaùp taû caûnh, taû tình ñieâu luyeän. 
B –

File đính kèm:

  • docchon bo giao an ngvan 11.doc