Đề thi chọn học sinh giỏi Tiếng việt cấp Tiểu học - Năm học 2011-2012

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011 - 2012
M«n: TiÕng ViÖt - Líp 5 - ( Thêi gian: 60 phót)
Bài 1: ( 1,5đ ) Xếp các từ dưới đây thành những nhóm từ cùng nghĩa và chỉ ra nghĩa chung của mỗi nhóm từ: vắng vẻ, tồi, vắng teo, rộng, vắng ngắt, bát ngát, tồi tệ, mênh mông, xấu xa, hèn hạ, ti tiện, hiu quạnh, hiu hắt, thênh thang.
Bài 2: ( 1,5đ ) Hãy chỉ ra bộ phận trạng ngữ, chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
a, Có những buổi chiều chập choạng tối, chúng cứ lặn ngụp ngoài hồ, không chịu về.
b, Ngoài đường, tiếng mưa rơi lộp độp, tiếng chân người chạy lép nhép.
Bài 3: ( 2đ ) Trong bài thơ “ Theo chân Bác” nhà thơ Tố Hữu viết:
Ôi lòng Bác vậy cứ thương ta
Thương cuộc đời chung thương cỏ hoa
Chỉ biết quên mình cho hết thảy
Như dòng sông chảy nặng phù sa.
	Đoạn thơ trên có hình ảnh nào đẹp, gây xúc động nhất đối với em ? Vì sao ?
Bài 4: ( 4đ) Thời thơ ấu của em gắn liền với những kỷ niệm về một ngôi nhà, góc phố, dòng sông, mảnh vườn, con đường Em hãy viết một bài văn ngắn tả một trong những cảnh vật đó.
Bài 5: (1đ) (Dành riêng cho lớp chọn 5A)
 Tìm 5 thành ngữ, tục ngữ nói về đạo đức và lối sống lành mạnh, tốt đẹp của con người Việt Nam. Đặt 1 câu có một trong các thành ngữ, tục ngữ vừa tìm được.
( Trình bày và chữ viết sạch, đẹp được 1đ. Riêng lớp chọn bài viết xấu, bẩn trừ 1 đ ).
ĐÁP ÁN THI CHỌN HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011 - 2012
M«n: TiÕng ViÖt - Líp 5 - ( Thêi gian: 60 phót)
Bài 1: (1,5đ ) : HS xếp đúng các từ theo các nhóm và chỉ ra nghĩa chung của mỗi nhóm được 0,5 đ. Cụ thể :
- Nhóm 1 : Các từ chỉ đặc điểm chung là vắng: vắng vẻ, vắng teo, vắng ngắt, hiu quạnh, hiu hắt.
- Nhóm 2 : Các từ chỉ đặc điểm chung là xấu: tồi, xấu, tồi tệ, xấu xa, hèn hạ, ti tiện.
- Nhóm 3 : Các từ chỉ đặc điểm chung là rộng : bát ngát, mênh mông, rộng,bao la, thênh thang.
Bài 2: : (1,5đ ) Xác định đúng TN, CN, VN ở mỗi câu được 0,75đ . Cụ thể:
a, Có những buổi chiều chập choạng tối /, chúng / cứ lặn ngụp ngoài hồ, không chịu về.
 TN CN VN
b, Ngoài đường /, tiếng mưa rơi / lộp độp /, tiếng chân người chạy / lép nhép.
 TN CN VN CN VN 0,75đ
Bài 3: ( 2đ ) HS nêu đúng hình ảnh “ Dòng sông chảy nặng phù sa” là hình ảnh đẹp và nêu rõ nó dùng để so sánh với tấm long yêu thương của Bác. 
Nêu rõ sự so sánh giữa tình thương của Bác với hình ảnh dong sông có ảnh hưởng như thế nào đối với cuộc sống của người dân Việt Nam.
Bài 4: ( 4đ)Yêu cầu: Bài viết đúng thể loại văn tả cảnh. Bố cục rõ ràng, nội dung nêu bật được cảnh đẹp đó gắn với thời thơ ấu như thế nào, và thể hiện tình cảm yêu quý của mình với cảnh vật đó. Câu văn có hình ảnh, từ ngữ sinh động, trình bày sạch đẹp, sử dụng đúng dấu câu, không sai chính tả.
Bài đạt các yêu cầu trên ở mức Tốt: 3,5 – 4 đ.
	Khá: 2,5 – 3đ.
	TB: 1,5 – 2đ.
	Yếu: 0,5 – 1đ.
Bài 5: (1đ) (Dành riêng cho lớp chọn 5A)
 HS tìm được 5 thành ngữ, tục ngữ đúng yêu cầu được 0,5 điểm. Đặt câu đúng yêu cầu được 0,5 điểm. VD :
 5 thành ngữ, tục ngữ đó là : Uống nước nhớ nguồn; Tôn sư trọng đạo; Lá lành đùm lá rách; Môi hở răng lạnh; Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ
 Đặt câu : Nhân dân Việt Nam vốn có truyền thống “Lá lành đùm lá rách”. 
 ( Trình bày và chữ viết sạch, đẹp được 1đ. Riêng lớp chọn bài viết xấu, bẩn trừ 1 đ ).
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011 - 2012
M«n: TiÕng ViÖt - Líp 4 - ( Thêi gian: 60 phót)
Bµi 1: ( 1,5 ®iÓm) 
a, Trong các thành ngữ sau, những thành ngữ nào nói về lòng dũng cảm: “ Ba chìm bảy nổi”, “ vào sinh ra tử”, “ cày sâu cuốc bẫm”, “ gan vàng dạ sắt”, “ nhường cơm sẻ áo”, “ chân lấm tay bùn ”.
b, Đặt câu với 1 trong các thành ngữ vừa tìm được ở trên.
Bµi 2: ( 1,5 ®iÓm) Thêm các từ cầu khiến để biến các câu kể sau đây thành câu khiến:
a, Nam về.
b, Hùng đi đá bóng.
Bµi 3: ( 2 ®iÓm) Trong bài “ Bè xuôi sông La “, nhà thơ Vũ Duy Thông có viết:
Sông La ơi sông La
Trong veo như ánh mắt
Bờ tre xanh im mát
Mươn mướt đôi hàng mi.
Em hãy cho biết: Đoạn thơ trên miêu tả những nét đẹp gì của dòng sông La ? Qua đoạn thơ, em thấy được tình cảm của tác giả đối với dòng sông quê hương như thế nào ?
Bµi 4: ( 4 ®iÓm) Trong gia đình em, mỗi đồ vật đều rất gần gũi, thân thiết với em. Em hãy tả một đồ vật của gia đình em mà em yêu quý.
Bµi 5: (1đ) (Dành riêng cho lớp chọn 4A) 
Xác định các bộ phận chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ (nếu có) trong các câu sau :
Con hơn cha là nhà có phúc.
Trên nền cát trắng tinh, nơi ngực cô Mai tì xuống đón đường bay của giặc, mọc lên những bông hoa tím.
( Trình bày và chữ viết sạch, đẹp được 1đ. Riêng lớp chọn bài viết xấu, bẩn trừ 1 đ ).
ĐÁP ÁN THI CHỌN HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011 - 2012
M«n: TiÕng ViÖt - Líp 4 - ( Thêi gian: 60 phót)
Bài 1: ( 1,5 điểm )
a, HS tìm được 2 thành ngữ nói về lòng dũng cảm đó là: vào sinh ra tử, gan vàng dạ sắt
 ( 0,75đ).
b, Đặt 1 câu có 1 trong 2 thành ngữ vừa tìm được ( 0,75đ).
Ví dụ: Chị Sáu là một người “ gan vàng dạ sắt”.
Bài 2: ( 1,5 ®iÓm) Chuyển thành câu khiến đúng mỗi phần 0,75đ. Ví dụ
a, Nam về đi.
b, Hùng đừng đi đá bóng.
Bài 3: ( 2 điểm ) Đoạn thơ miêu tả những nét đẹp của dòng sông La:
Nước sông La “ trong veo như ánh mắt” ý nói: nước sông rất trong như ánh mắt trong trẻo và chứa chan tình cảm của con người. Bờ tre xanh mát bên sông “ mươn mướt hành mi” ý nói : bờ tre rất đẹp như hàng mi trên đôi mắt của con người. Qua đoạn thơ, ta thấy được tình cảm yêu thương tha thiết và gắn bó sâu nặng của tác giả đối với dòng sông quê hương.
Bài 4: ( 4 điểm )
Yêu cầu: Bài viết đúng thể loại văn miêu tả đồ vật, bố cục rõ ràng. Nội dung tả được 1 đồ vật trong gia đình. Nêu được đặc điểm riêng và tác dụng của đồ vật đó. Câu văn có hình ảnh, sử dụng dấu câu đúng, trình bày sạch đẹp, không sai chính tả.
	Bài viết đạt các yêu câu trên ở mức Tốt: 3,5 – 4 đ
	 Khá: 2,5 – 3 đ
	 TB: 1,5 – 2 đ
 Bài 5: ( 1điểm ) HS xác định CN,VN,TN như sau :
a) Con hơn cha/ là nhà có phúc.
 CN VN
b) Trên nền cát trắng tinh, nơi ngực cô Mai tì xuống đón đường bay của giặc/,mọc lên/ 
 TN VN 
những bông hoa tím.
 CN
( Trình bày và chữ viết sạch, đẹp được 1đ. Riêng lớp chọn bài viết xấu, bẩn trừ 1 đ ).
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011 - 2012
M«n: TiÕng ViÖt - Líp 3 - ( Thêi gian: 60 phót)
Bài 1: ( 1,5 điểm ) Xếp những từ ngữ sau vào hai nhóm:
Trẩy hội, hội làng, đại hội, hội nghị, dạ hội, vũ hội, hội đàm, hội thảo.
- Nhóm 1: Chỉ dịp vui tổ chức định kì: M: dạ hội; 
- Nhóm 2: Chỉ cuộc họp: M: hội nghị;
Bài 2: ( 1,5 điểm ) Đặt dấu chấm , dấu phẩy vào ô trống sao cho phù hợp rồi viết lại đoạn văn sau cho đúng:
	Sân bóng là một khoảng đất hẹp mấp mô trước khu nhà tập thể tất cả các 
cầu thủ đều cởi trần chân đất đuổi theo quả bóng cao su bằng quả cam khung 
thành mỗi bên là khoảng trống giữa hai chiếc dép
Bài 3: ( 2đ ) Với mỗi trường hợp dưới đây hãy viết một câu trong đó có sử dụng biện pháp nhân hóa.
- Tả một con vật:
- Tả một đồ vật:..........
Bài 4: ( 4đ ) Hàng năm, mỗi địa phương đều tổ chức lễ hội mang đậm những nét văn hóa của vùng mình. Em hãy kể lại một lễ hội của quê em.
Bµi 5: (1đ) (Dành riêng cho lớp chọn 3A)
Trong bài thơ “ Mẹ ” ( Tiếng Việt 2 - Tập 1) của nhà thơ Trần Quốc Minh có đoạn:
“ Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời ”
	Theo em tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? biện pháp nghệ thuật đó giúp em hiểu được điều gì qua đoạn thơ trên ?
( Trình bày và chữ viết sạch, đẹp được 1đ. Riêng lớp chọn bài viết xấu, bẩn trừ 1 đ ).
ĐÁP ÁN THI CHỌN HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011 - 2012
M«n: TiÕng ViÖt - Líp 3 - ( Thêi gian: 60 phót)
Bài 1: ( 1,5 điểm ) Xếp những từ ngữ vào hai nhóm như sau:
- Nhóm 1: Chỉ dịp vui tổ chức định kì: Dạ hội, vũ hội, trẩy hội, hội làng.
- Nhóm 2: Chỉ cuộc họp: Hội nghị, đại hội, hội đàm, hội thảo.
Bài 2: ( 1,5 điểm ) Đặt đúng dấu câu vào ô trống. Cụ thể:
	Sân bóng là một khoảng đất hẹp, mấp mô trước khu nhà tập thể. Tất cả các cầu thủ đều cởi trần, chân đất, đuổi theo quả bóng cao su bằng quả cam. Khung thành mỗi bên là khoảng trống giữa hai chiếc dép.
Bài 3: ( 2đ ) Học sinh đặt đúng mỗi câu theo yêu cầu được: 1 đ.
Bài 4: ( 4đ )
a, Yêu cầu: Bài viết theo thể loại văn kể chuyện, nội dung kể về một lễ hội ở địa phương: Hội Lim, Hội Đền Hùng Nêu được nét văn hóa đặc trưng của vùng quê đó. Kể được 1 số hoạt động trong lễ hội, cảm nghĩ của em về lễ hội đó.
Bài viết bố cục rõ ràng, câu văn có hình ảnh, sử dụng đúng dấu câu, trình bày sạch, đẹp, không sai chính tả.
b, Bài viết đạt các yêu câu trên ở mức Tốt: 3,5 – 4 đ
	 Khá: 2,5 – 3 đ
	 TB: 1,5 – 2 đ
 Yếu: 0,5 – 1 đ
Bài 5: ( 1đ )
 HS nêu được: tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nhân hóa và so sánh:
những ngôi sao thức ( cả đêm ) không bằng mẹ thức ( vì chúng con ) và: Mẹ là ngọn gió của con suốt đời. ( được 0,5 điểm )
 Biện pháp nghệ thuật đó giúp em hiểu được nội dung: Đoạn thơ cho thấy tình cảm của người mẹ đối với con là bao la, vô bờ bến. Mẹ luôn chăm sóc cho con từng li từng tí, hy sinh cho con. Mẹ như ngọn gió mát lành ru cho con ngủ ngon giấc. Mẹ luôn ở bên con để cho con yên tâm vững bước lớn lên và cảm thấy sung sướng, hạnh phúc suốt cuộc đời ( 0,5 điểm ).
 ( Trình bày và chữ viết sạch, đẹp được 1đ. Riêng lớp chọn bài viết xấu, bẩn trừ 1 đ ).
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011 – 2012
Môn: Tiếng việt - Lớp: 2 ( Thời gian: 60 phút )
 Họ và tên:Lớp:SBD:Số phách: .
Bài 1: ( 1,5đ ) 
a, Điền l hay n:
ời ói chẳng mất tiền mua
ựa ời mà nói cho vừa òng nhau.
b, Điền tr hay ch:
Nói uyện, đọc uyện, kể uyện, uyện làm ăn.
Bài 2: ( 1,5đ ) Gạch chân dưới những từ chỉ hoạt động trong đoạn văn sau:
	Mới sớm tinh mơ, chú gà trống đã chạy ra giữa sân. Chú vươn mình, dang đôi cánh to và khỏe như hai chiếc quạt vỗ phành phạch. Chú rướn cổ lên gáy.
Bài 3: ( 2đ ) Viết 1 câu theo mẫu: “ Ai – thế nào ? ”, 1 câu theo mẫu: “ Ai – làm gì ” ? nói về một học sinh ngoan.
Bài 4: ( 4đ ) Em hãy viết một đoạn văn ngắn ( Từ 6 đến 8 câu ) nói về một con vật mà em yêu thích.
Bài làm
ĐÁP ÁN THI CHỌN HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011 - 2012
M«n: TiÕng ViÖt - Líp 2 - ( Thêi gian: 60 phót)
Bài 1: ( 1,5 điểm ) Điền đúng mỗi phần được : 0,75điểm 
a, 	Lời nói chẳng mất tiền mua
 Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.
b, 	Nói chuyện, đọc truyện, kể chuyện, chuyện làm ăn.
Bài 2: ( 1,5 điểm ) Gạch đúng, đủ 6 từ chỉ hoạt động đó là: Chạy, vươn, dang, vỗ, rướn, gáy. ( Thiếu mỗi từ trừ 0,25 đ ).
Bài 3: ( 2 điểm ) Viết đúng mỗi câu theo yêu câu được 1 điểm. VD
Bạn Lan rất ngoan ngoãn.
Bạn Hồng đang làm bài tập.
Bài 4: ( 4 điểm ) Viết một đoạn văn đúng yêu cầu. Bài viết thuộc thể loại tả con vật. Giới thiệu được con vật đó là con gì, tả được hình dáng, đặc điểm và hoạt động của con vật đó. Nêu được tình cảm của bản thân đối với con vật đó. Con vật đó có ích gì ?... Bài viết đủ số câu, biết sử dụng dấu câu đúng, trình bày sạch, đẹp, đúng chính tả.
	Bài đạt các yêu cầu trên ở mức Tốt: từ 3,5 đến 4 điểm.
	Khá: từ 2,5 đến 3 điểm.
	TB: từ 1,5 đến 2 điểm
	Yếu: từ 0,5 đến 1 điểm.
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011 – 2012
Môn: Tiếng việt - Lớp: 1 ( Thời gian: 60 phút )
 Họ và tên:Lớp:SBD:Số phách: .
Bài 1: ( 3 đ ) a, Tìm từ:
- Ba từ có vần oach:...;..;.
- Ba từ có vần uynh:..;...;
b, Viết một câu có một từ vừa tìm được ở câu a.
c, Bạn hãy kể tên 5 loại quả mà tên viết bởi ít chữ cái nhất:
Bài 2: ( 2đ ) Nối các phụ âm ở cột bên trái với các vần ở cột bên phải để tạo thành tiếng có nghĩa rồi viết lại các tiếng đó:
k
c
q
ua
a
iêng
êu
uyên
ung
ôi
im
Các tiếng đó là:
........
Bài 3: ( 1đ ) Sắp xếp lại vị trí một số chữ cái trong bảng sau để tạo thành từ có nghĩa:
H
T
I
M
N
Ô
N
H
G
Đó là:
Bài 4: ( 3đ ) Điền vào chỗ trống l hay n và chép lại đoạn thơ cho hoàn chỉnh: 
 Hôm ay mẹ ên ương.
Một mình em tới ớp.
Bài viết:
ĐÁP ÁN THI CHỌN HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011 - 2012
M«n: TiÕng ViÖt - Líp 1 - ( Thêi gian: 60 phót)
Bài 1: ( 3 điểm ) Làm đúng, đủ mỗi phần : 1 điểm. VD
a, - 3 từ có vần oach: kế hoạch, thu hoạch, loạch xoạch,
 - 3 từ có vần uynh: phụ huynh, luýnh quýnh, khuỳnh tay,
b, Viết câu: VD: Trường em họp phụ huynh.
c, 5 loại quả, VD: na, ổi, lê, mơ, bí. 
Bài 2: ( 2 điểm ) Nối đúng các phụ âm với các vần được 1 điểm, viết đúng, đủ các tiếng tạo thành: 1 điểm.
k
c
q
ua
 a
iêng
êu
uyên
ung
ôi
im
Các tiếng đó là:
kiêng, kêu, kim,
cua, ca, cung, côi,
qua, quyên.
Bài 3: ( 1 điểm ) Đó là từ:
T
H
Ô
N
G
M
I
N
H
Bài 1: ( 1,5 điểm ) 
Điền đúng l, n vào chỗ trống : 1 điểm
Viết lại đoạn thơ đúng, đẹp: 2 điểm.
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011 – 2012
Môn: Tiếng việt - Lớp: 2 ( Thời gian: 60 phút )
 Họ và tên:Lớp:SBD:Số phách: .
Bài 1: ( 1,5đ ) Tìm 3 từ có hai tiếng mà mỗi tiếng đều:
- bắt đầu bằng l : .
- bắt đầu bằng n : .
Bài 2: ( 1,5đ ) Đặt câu hỏi cho bộ phận gạch chân:
Mùa xuân, trăm hoa đua nở.
Bài 3: ( 1,5đ ) Đọc đoạn văn sau:
Trong vườn Cúc Phương có nhiều cây và thú. Cây chò cao, cây lim già. những chú sóc chuyền cành nhanh thoăn thoắt. Những bác khỉ già trèo cây ăn quả chín.
Em hãy cho biết:
- Từ chỉ sự vật là: 
- Từ chỉ hoạt động là : .
- Từ chỉ đặc điểm là : ..
Bài 4: ( 5,5đ ) a) Hãy nói lời phù hợp khi em mượn sách của bạn mà chưa trả đúng hẹn: b) Em hãy viết một đoạn văn ngắn ( Từ 6 đến 8 câu ) kể về gia đình thân yêu của em.
Bài làm