Đề thi chọn học sinh giỏi cấp huyện năm học 2012 - 2013 ngữ văn - lớp 7

PHÒNG DỤC VÀ ĐÀO TẠO SA PA
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
ĐỀ THI CHÍNH THỨC
	
NĂM HỌC 2012 - 2013
Môn: Ngữ văn - Lớp 7

Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)
(Đề thi gồm 01 trang, 02 câu)

Câu 1: (6,0 điểm) 
Trong bài thơ “ Tiếng gà trưa”, nhà thơ Xuân Quỳnh viết:
 “…Tiếng gà ai nhảy ổ:
 Cục…cục tác cục ta
 Nghe xao động nắng trưa
 Nghe bàn chân đỡ mỏi
 Nghe gọi về tuổi thơ…”
 	Vận dụng kiến thức đã học về những biện pháp tu từ từ vựng để cảm thụ nét nghệ thuật đặc sắc của đoạn thơ trên?
Câu 2: (14 điểm)
Các bài thơ trữ tình trung đại Việt Nam có nội dung rất phong phú nhưng vẫn tập trung vào hai chủ đề lớn là tinh thần yêu nước và tình cảm nhân đạo.
 	Qua các bài thơ “Sông núi nước Nam”, “Phò giá về kinh” (Sách Ngữ văn 7, tập một – Nhà xuất bản Giáo dục), em hãy làm sáng tỏ nội dung tinh thần yêu nước của thơ trữ tình trung đại Việt Nam.


__________Hết__________ 
Giám thị coi thi không giải thích gì thêm























PHÒNG GD & ĐT SA PA ĐÁP ÁN - THANG ĐIỂM
 KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI
 Môn thi: Ngữ văn 7 (Đáp án - thang điểm gồm có 03 trang
Câu 1(6,0 điểm): 
* Đoạn thơ sử dụng hai biện pháp tu từ:
- Điệp từ “nghe” nhấn mạnh cảm xúc đang trào dâng mãnh liệt trong lòng người chiến sĩ khi nghe tiếng gà trưa quen thuộc tại một xóm nhỏ trên đường hành quân ra trận. (2,5điểm)
- Các hình ảnh ẩn dụ bổ sung chuyển đổi cảm giác: (3,5 điểm)
 	+ “Xao động nắng trưa”cảm nhận nhờ thị giác.
 	+ “Bàn chân đỡ mỏi” cảm nhận nhờ cảm giác.
 	+ “Gọi về tuổi thơ” cảm nhận bằng tâm hồn.
 	Tất cả đều được chuyển đổi sang cảm nhận bằng thính giác “nghe”. Những hình ảnh này diễn tả cảm nhận của anh chiến sĩ thấy nắng trưa như xao động, thấy mình như được tiếp thêm sức mạnh để tiếp tục bước trên đường hành quân xa và gợi về những kỉ niệm thời thơ ấu với tình bà cháu, gia đình thân thương.
 Câu 2: (14 điểm)
 	1. Yêu cầu chung:
 	Học sinh thực hiện các yêu cầu sau:
 	- Văn nghị luận chứng minh (làm sáng tỏ một nhận định qua bài văn nghị luận văn học).
 	- Yêu cầu HS biết vận dụng kiến thức đã học về tập làm văn và văn học để làm bài, trong đó có kết hợp giải thích, phát biểu cảm xúc, suy nghĩ và mở rộng bằng một số bài thơ trữ tình trung đại Việt Nam khác để làm phong phú thêm bài làm…
 	 - Khuyến khích những bài làm có sự sáng tạo, có cảm xúc, giàu chất văn…
 	2. Yêu cầu cụ thể: 

Mở bài: (2,0 điểm)
 	 - Giới thiệu khái quát: thơ trữ tình trung đại Việt Nam có nội dung rất phong phú nhưng vẫn tập trung vào hai chủ đề lớn là tinh thần yêu nước và tình cảm nhân đạo.
 (1 điểm)
 	 - Giới thiệu khái quát các bài thơ “Sông núi nước Nam”, “Phò giá về kinh”, đã thể hiện rõ tinh thần yêu nước của dân tộc ta…( 1 điểm) 

Thân bài: (10 điểm )
 	Bằng lí lẽ và dẫn chứng tiêu biểu qua hai văn bản trên, bài viết của học sinh làm sáng tỏ tinh thần yêu nước được thể hiện qua thơ trữ tình trung đại Việt Nam. Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, nhưng phải nêu được các ý cơ bản như sau:
+ Ý thứ nhất: Giải thích về nội dung yêu nước được thể hiện qua thơ trữ tình trung đại Việt Nam (3,5 điểm)
 	 - Là một nội dung lớn của văn học nói chung, của thơ trữ tình trung đại Việt Nam nói riêng. Nội dung yêu nước được thể hiện qua thơ trung đại rất phong phú và đa dạng…	 2,0 điểm
 	- Nội dung yêu nước thể hiện ở sự khẳng định chủ quyền về lãnh thổ, nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ đất nước; thể hiện hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình, thịnh trị của dân tộc…… (1,5 điểm)
+ Ý thứ hai: Bài thơ “Sông núi nước Nam” ( 3,5 điểm) 
 	- Là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc ta, khẳng định nước Nam là của người Nam, đó là điều đã được “sách trời” định sẵn: (2,0 điểm)
	“Sông núi nước Nam vua Nam ở
	Vằng vặc sách trời chia xứ sở”
 	 - Bài thơ nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền của đất nước, kẻ thù không được xâm phạm, nếu xâm phạm thì sẽ chuốc lấy thất bại thảm hại: (1,5 điểm)	“Giặc dữ cớ sao phạm đến đây
	Chúng mày nhất định phải tan vỡ.”
+ Ý thứ ba: Bài thơ “Phò giá về kinh”của Trần Quang Khải (3,0 điểm)	
 	 - Thể hiện hào khí chiến thắng của dân tộc ta trong cuộc chống quân Mông-Nguyên xâm lược: “Chương Dương cướp giáo giặc	 	 Hàm Tử bắt quân thù” (1,5 điểm)
- Thể hiện khát vọng thái bình thịnh trị của dân tộc ta ở thời đại nhà Trần và niềm tin sắt đá vào sự bền vững muôn đời của đất nước:	
	“Thái bình nên gắng sức
	Non nước ấy ngàn thu” (1,5 điểm)
* HS có thể mở rộng, nâng cao bài viết bằng một số bài thơ trung đại khác…
Kết bài: (2,0 điểm )
 Khẳng định lại nội dung tinh thần yêu nước của thơ trữ tình trung đại Việt Nam. 

3. Biểu điểm:
 	13 - 14 điểm: Vận dụng tốt văn nghị luận chứng minh để làm bài, hiểu rõ yêu cầu của đề bài, đáp ứng hầu hết các yêu cầu về nội dung và phương pháp, có cảm xúc và suy nghĩ sâu sắc về các bài thơ, bài viết có sáng tạo, diễn đạt tốt.
11 - 12 điểm: Vận dụng tương đối tốt văn nghị luận chứng minh để làm bài, hiểu rõ yêu cầu của đề bài, đáp ứng được hầu hết các yêu cầu về nội dung và phương pháp, có cảm xúc và suy nghĩ tương đối sâu sắc về các bài thơ, bài viết có một số ý sáng tạo, diễn đạt tương đối tốt.
9- 10 điểm: Biết vận dụng văn nghị luận chứng minh để làm bài, hiểu yêu cầu của đề bài, cảm xúc và suy nghĩ về các bài thơ chưa sâu sắc nhưng đã làm sáng tỏ được các ý chính, còn mắc lỗi về diễn đạt, chính tả.
7- 8 điểm: Vận dụng văn nghị luận chứng minh để làm bài chưa tốt, chưa hiểu rõ yêu cầu của đề bài, có chỗ còn diễn xuôi ý các bài thơ, cảm xúc và suy nghĩ về các bài thơ chưa sâu sắc, còn mắc lỗi về diễn đạt, chính tả, trình bày.
5 - 6 điểm: Vận dụng văn nghị luận chứng minh để làm bài chưa tốt, bố cục chưa rõ ràng, còn mắc lỗi về diễn đạt, chính tả, trình bày.
3- 4 điểm: Chưa biết vận dụng văn nghị luận chứng minh để làm bài. Bài viết lủng củng, còn mắc nhiều lỗi về chính tả và diễn đạt.
1 - 2 điểm: Chưa biết vận dụng văn nghị luận chứng minh để làm bài.Chưa hiểu yêu cầu của đề bài, nhiều chỗ diễn xuôi ý các bài thơ hoặc kể lể lan man lại ý thơ, bài làm lủng củng, còn mắc nhiều lỗi về chính tả và diễn đạt.
0 điểm: bỏ giấy trắng .