Đề thi học sinh giỏi môn địa lý lớp 12 thời gian làm bài 180 phút

Së Gi¸o dôc - §µo t¹o Th¸i B×nh
Tr­êng THPT B¾c §«ng Quan
@&?
§Ò thi Häc sinh giái
M«n §Þa lý líp 12
Thêi gian lµm bµi 180 phót
C©u 1: B»ng kiÕn thøc ®· häc h·ycho biÕt c©u nµo sau ®©y gÇn ®óng, ®óng nhÊt? V× sao?
Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh ë n­íc ta hiÖn nay thÓ hiÖn ë sù chuyÓn dÞch lao ®éng tõ khu vùc:
S¶n xuÊt vËt chÊt sang khu vùc dÞch vô.
N«ng nghiÖp sang c«ng nghiÖp.
C¶ hai c©u trªn ®Òu ®óng.
C©u 2: D©n c­ vµ nguån lao ®éng lµ 1 trong nh÷ng nguån lùc quan träng hµng ®Çu ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña ®Êt n­íc. H·y
Ph©n tÝch ®Æc ®iÓm d©n sè cña ViÖt Nam
Cho biÕt víi ®iÒu kiÖn tèc ®é t¨ng d©n sè tù nhiªn cña n­íc ta ®ang
gi¶m, liÖu nguån lao ®éng cã cßn dåi dµo trong vµi n¨m tíi hay kh«ng vµ nªu râ lý do
C©u 3: Vïng biÓn réng lín giÇu tiÒm n¨ng cña ViÖt Nam cã vai trß quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ. H·y chøng minh nhËn xÐt trªn
C©u 4: HiÖn tr¹ng sö dông ®Êt n«ng nghiÖp ë ®ång b»ng?
C©u 5: Dùa vµo b¶ng sè liÖu d­íi ®©y:
DiÖn tÝch vµ s¶n l­îng lóa c¶ n¨m n­íc ta thêi kú 1975 – 1999
N¨m
DiÖn tÝch (1000 ha)
S¶n l­îng (1000 tÊn)
1975
4856
10294
1980
5600
11647
1985
5718
15859
1990
6042
19225
1995
6766
24964
1999
7648
31394
VÏ trªn cïng hÖ to¹ ®é ®­êng biÓu diÔn tû lÖ biÕn ®éng vÒ diÖn tÝch,
s¶n l­îng, n¨ng suÊt lóa trong thêi kú 1975 – 1999
Qua ®ã nhËn xÐt vµ gi¶I thÝch t×nh h×nh s¶n xuÊt lóa ë n­íc ta trong 
thêi kú kÓ trªn
C©u 6: Cho b¶ng sè liÖu d­íi ®©y:
 N¨m
Lo¹i ®Êt
1993 (%)
2000 (ngh×n ha)
§Êt n«ng nghiÖp
22,2
9.345
§Êt l©m nghiÖp
30
11.576
§Êt chuyªn dïng vµ ®Êt ë
5,6
1.976
§Êt ch­a sö dông
42,2
10.027
NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch sù thay ®æi cña c¸c lo¹i ®Êt?
Biểu điểm chấm HSG môn địa lớp 12
Câu 1: 3đ
Câu gần đúng:
Chọn: a (0,25đ) vì nước ta đang mở cửa kinh tế với toàn cầu hóa nền kinh tế thế giới và do tác động của cuộc cách mạng khoa học và kỹ thuật hiện đại (0,5đ).
Chọn b (0,25đ) vì nước ta đang trong quá trình công nghiệp hóa (0,5đ).
Câu đúng nhất: 
Chọn c (0,5đ). Vì nước ta thực hiện cùng lúc 2 bước chuyển dịch cơ cấu kinh tế dể rút ngắn quá trình chuyển dịch theo hướng hiện đại (1,0đ).
Câu 3: 4đ
Đặc điểm dân số của Việt Nam: 3,25đ
+ Việt Nam là nước đông dân, nhiều thành phần dân tộc: 1,25đ
1-4-1999 số dân là 76,3 triệu người, đứng thứ 13 trên thế giới, thứ 2 Đông Nam Á
Bao gồm 54 dân tộc khác nhau 0,25đ
Dân đông, nước ta có nguồn lao động dồi dào và thị trường tiêu thụ lớn, trong điều kiện nền kinh tế phát triển còn chậm dân đông là một trở ngại cho việc phát triển kinh tế và nâng cao đời sống nhân dân 0,5đ
+ Dân số nước ta tăng nhanh: 1,0đ
Dân số tăng nhanh đặc biệt từ cuối thế kỷ 19 nhưng tốc độ gia tăng không giống nhau (0,75đ)
1931 – 1960 : 1,85%
1965 – 1975: 73%
1979-1989: 2,1%
1989 -1999: 1,7%
2002: 1,32%
Dân số tăng nhanh tạo nên sức ép lớn về phát triển kinh tế, chất lượng cuộc sống và tài nguyên môi trường (0,25đ)
+ Dân số nước ta trẻ: 1,0đ
1-4-1999: Cơ cấu dân số nhóm tuổi trẻ chiếm tỷ trọng lớn:
Dưới độ tuổi lao động: 33,1%
Trong độ tuổi lao động: 59,3%
Trên độ tuổi lao động: 7,6%
Lực lượng lao động đông gây khó khăn cho việc giải quyết các vấn đề xã hội đặc biệt là việc làm 0,25đ
Nguồn lao động vẫn còn dồi dào 0,25đ
- Số trẻ em sinh ra sau này chưa bước vào tuổi lao động 	0,25đ
- Kết cấu dân số vẫn thuộc loại trẻ và phải sau một thời gian dài dân số mới tiến tới chỗ ổn định	0,25đ
Câu 3: 3đ
Đặc điểm biển Việt Nam: 0,5đ
Việt Nam nằm ở nửa đông của bán đảo Đông Dương nên giáp với Biển đông	0,25đ
Là một biển lớn của Thái Bình Dương, biển kín, nằm trong vùng nhiệt đới và xích đạo nên quanh năm nước không đóng băng, rất thuận lợi cho việc phát triển nhiều ngành kinh tế biển	(0,25đ)
Ý nghĩa của Biển Đông
- Biển đông đã cung cấp hải sản: tôm, cua, cá, mực -> phát triển ngành nu«i trång đánh bắt thủy sản.	0,5đ
- Cung cấp khoáng sản: dầu má, khí đốt (thềm lục địa phía Nam), cát, thạch anh, muối ăn, titan -> để phát triển công nghiệp dầu khi, vật liệu xây dựng 0,5đ
- Nhiều vũng vịnh,cảng nước sâu -> thuận lợi xây dựng các cảng lớn: Hải Phòng, Đà Nẵng, Sài Gòn -> giao thông vận tải biển trong nước và quốc tế (0,5đ).
- Có nhiều phong cảnh đẹp ở ven biển thuận lợi xây dựng các khu du lịch: Hạ Long, Sầm Sơn, Cửa Lò, Nha Trang -> thuận lợi phát triển du lịch (0,5đ)
- Biển đông cung cấp hơi nước làm cho lượng mưa nước ta lớn -> nước ta không có hiện tượng hoang mạc như các nước cùng vĩ độ ở Tây Á, Tây Phi, mưa lớn làm sạch môi trường (0,5đ)
Câu 4: 3đ
*Đất ở đồng bằng thuận lợi phát triển nông nghiệp: lúa và cây thực phẩm chiếm 90% diện tích (0,25đ)
 *Đồng bằng sông Hồng: 
- Diện tích tự nhiên 1,5 triệu ha, bình quân đất nông nghiệp theo đầu người 0,05 ha/người, khả năng mở rộng diện tích đất nông nghiệp hạn chế, 10000 ha đất hoang hóa khó cải tạo 	0,5đ
-Thâm canh lúa, đưa dần vụ đông thành vụ chính, tận dụng diện tích mặt nước nuôi trồng thủy sản
* Đồng bằng sông Cửu Long: 	1đ
- Diện tích gần 4 triệu ha, bình quân đất nông nghiệp 0,18ha, có nhiều khả năng mở rộng diện tích đất canh tác.
- Áp dụng thủy lợi, thau chua rửa mặn, thâm canh tăng vụ, tận dụng mặt nước nuôi trồng thủy sản
* Duyên hải miền trung: 	0,75%
- Bắc trung bộ -> trồng rừng chắn cát	0,25đ
- Nam trung bộ -> giải quyết nước tưới bằng công trình thủy lợi	0,5đ
Câu 5: 5,0đ
Tính năng suất cả năm: (0,5đ)
Năng suất = sản lượng / diện tích ( = kg/ha)
Năm
Năng suất kg/ha
1975
2120
1980
2080
1985
2774
1990
3181
1995
3690
1999
4105
b. Bảng sử lí số liệu (0,5đ)
Lấy năm gốc: 1975 =100%
	Đơn vị %
Năm
Diện tích
Sản lượng
Năng suất
1975
100
100
100
1980
115,3
113,2
98,1
1985
117,8
154,1
130,8
1990
124,4
186,8
150
1995
139,3
242,5
174
1999
159,5
305
193,6
Vẽ: 3 đồ thị trên cùng hệ trục tọa độ	(2đ)
Thiếu chú giải	(trừ 0,25đ)
Khoảng cách các năm không chính xác (trừ 0,25đ)
Đường độ thị không đúng (trừ 0,25đ)
Nhận xét:
- Diện tích, sản lượng, năng suất lúa từ 1975 – 1999 đều tăng	(0,25đ)
 - DiÖn tÝch lóa t¨ng nhanh ( sè liÖu chøng minh) (0,25 ®)
Nguyªn nh©n: - Khai hoang, më réng diÖn tÝch (0,25 ®)
 - T¨ng vô
- S¶n l­îng lóa t¨ng ( sè liÖu chøng minh) (0,25 ®)
Nguyªn nh©n: - DiÖn tÝch t¨ng (0,25 ®)
 - Th©m canh t¨ng vô
- N¨ng suÊt t¨ng nh­ng kh«ng ®Òu: Do th©m canh, giãng míi, c¬ cÊu mïa vô (0,25 ®)
1975 – 1980 DiÖn tÝch t¨ng nh­ng n¨ng suÊt gi¶m v× diÖn tÝch gieo trång míi ®­îc khai hoang phôc hãa th× viÖc c¶i t¹o vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p th©m canh cßn h¹n chÕ (0,25 ®)
- Nhê ®ã n­íc ta ®¶m b¶o an toµn l­¬ng thùc vµ trë thµnh quèc gia xuÊt khÈu g¹o thø 2 thÕ giíi (0,25 ®)
C©u 6: (2 ®)
Xö lý sè liÖu (0,5 ®)
C¸c lo¹i ®Êt
N¨m 1993 (%)
N¨m 2000 (%)
§Êt n«ng nghiÖp
22,2
28,4
§Êt l©m nghiÖp
30
35,1
§Êt chuyªn dïng vµ ®Êt ë
5,6
6,0
§Êt ch­a sö dông
42,2
30,5
NhËn xÐt (1,5 ®)
Tû lÖ c¸c lo¹i ®Êt n­íc ta tõ 1993 – 2000 cã sù thay ®æi (0,25®)
Tû lÖ ®Êt n«ng nghiÖp t¨ng do khai hoang, tæ chøc tèt ®Êt chuyªn dïng, ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i (0,25®)
Tû lÖ ®Êt l©m nghiÖp t¨ng do ®ãng cöa rõng, trång rõng ph¸t triÓn trangtr¹i(0,25®)
Tû lÖ ®Êt chuyªn dïng vµ ®Êt ë t¨ng nh­ng chËm do chÝnh s¸ch d©n sè, kiÓm so¸t ®Êt chÆt chÏ trong qóa tr×nh ®« thÞ hãa vµ c«ng nghiÖp hãa (0,25®)
Tû lÖ ®Êt ch­a sö dông gi¶m m¹nh do t¨ng c­êng khai hoang vµ trång rõng (0,25®)
(Mçi lo¹i ®Êt ®Òu cã sè liÖu chøng minh) (0,25®)
Ng­êi ra ®Ò
Qu¸ch ThÞ Dung
Ng­êi ph¶n biÖn
NguyÔn Thu H­êng
X¸c nhËn cña nhµ tr­êng